شرایط عمومی پیمان ، نشریه 4311

باسمه تعالی

بخشنامه به دستگاههای اجرایی، مهندسان مشاور و پیمانكاران، شماره : 842/54–1088/102، تاریخ : 3/3/1378 ،

موضوع : ابلاغ موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمانها و مقررات آنها

به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه، آیین نامه اجرایی آن و نظام فنی و اجرایی طرح‌های عمرانی كشور (مصوبه 4/4/1375، 24525/ت14898ه هیأت وزیران)، به پیوست، موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان كارهای پیمانكاری و مقررات مربوط به آنها كه از نوع گروه اول (لازم الاجرا ) به شمار می‌رود، ارسال می‌شود تا از تاریخ ابلاغ، برای انعقاد پیمان‌ها مورد عمل قرار گیرد.
درمواردی كه این مجموعه، به طور كامل پاسخگوی نیاز كار نیست، دستگاه اجرایی، تغییرات مورد نظر خود را به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد می‌نماید تا پس از تأیید سازمان برنامه و بودجه، به مورد اجرا گذاشته شود.
پیمانهای حمل و نقل، پیمانهای خرید مصالح، تجهیزات و ماشین آلات و پیمانهای تهیه و نصب تجهیزات صنعتی كه بیش از 75 درصد برآورد هزینه آنها مربوط به تهیه تجهیزات و ماشین آلات است، مشمول این بخشنامه نیست. دستورالعمل نحوه تكمیل و تنظیم موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمانها و مقررات مربوط به آنها به منظور راهنمایی دستگاه‌های اجرایی و مهندسان مشاور در تكمیل و تنظیم فرمها ی موافقتنامه، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمانها و نحوه كار برد آنها، این دستور العمل تهیه شده است تا با رعایت آن، مشكلات قراردادی حین اجرای كار پیش نیاید.

موافقتنامه

1-1. به استناد قسمتهایی از موافقتنامه كه باید در موقع امضای پیمان، اطلاعات آن تكمیل شود، اطلاعات سایر قسمتها هنگام تهیه اسناد مناقصه به طور كامل و روشن در محلهای پیش بینی شده درج میگردد. تغییر دادن، كاستن عبارتها یا كلمه‌هایی از موافقتنامه، یا افزودن به آن مجاز نیست و تنها محلهای خالی باید تكمیل شود.

1-2. در مقدمه موافقتنامه باید عنوان رسمی یا قانونی دو طرف پیمان درج شود.

1-3. در ماده یك موافقتنامه، موضوع، محل اجرا و مشخصه‌های اصلی پیمان به نحوی درج شودكه محدوده عملیات معین باشد.

1-4. در ماده3 موافقتنامه، علاوه بر درج مبلغ پیمان كه همان مبلغ پیشنهادی پیمانكار است، ضریب پیمان نیز با توجه به تعریف آن در ماده « 14-د » شرایط عمومی، در محل مربوط آن درج می‌شود.

1-5. در ماده 6 موافقتنامه، نام و نشانی مهندس مشاوری كه برای نظارت بر اجرای كار انتخاب شده است درج می‌شود. اگر در مواردی، كارفرما مستقیماً نظارت را انجام می‌دهد، نام و نشانی كارفرما در همین محل منعكس می‌گردد، در این حالت، واحدی از سازمان كارفرما كه مسئولیت نظارت به آن محول شده است، جایگزین مهندس مشاور در اسناد و مدارك پیمان می‌شود.

1-6. نمایندگان مجاز دو طرف پیمان باید تمام صفحه‌های موافقتنامه را امضاء و مهر نمایند.

1-7. مهندس مشاوری كه مسئولیت نظارت بر اجرای كار را به عهده می‌گیرد، باید تمام صفحه‌های موافقتنامه را امضاء و مهر كند.

مطلب پیشنهادی: نمونه قرارداد نظارت بر اجرای ساختمان

شرایط عمومی

2-1. شرایط عمومی باید بدون هیچ نوع تغییری، در پیمانها مورد استفاده قرار گیرد. تغییر دادن، كاستن یا افزودن مطالبی به آن مجاز نیست. تنها صفحه آخر شرایط عمومی، در محل تعیین شده، به وسیله نمایندگان مجاز دو طرف، امضا و مهر می‌شود.

تبصره – دستگاههای اجرایی می‌توانند به جای الحاق آخرین شرایط عمومی مصوب سازمان برنامه و بودجه به اسناد مناقصه و اسناد و مدارك پیمانها، تنها شماره و تاریخ صدور بخشنامه مربوط به آن را، در محل پیش بینی شده در مقدمه شرایط خصوصی پیمان مربوط، بنویسند.

2-2. اگر به علت ایجاد وضعیت خاص در تشكیلات پیمانكاركه خارج از اختیار او پدید آید، ادامه كار مقدور نشود، دستگاه اجرایی میتواند برای ادامه پیمان، براساس پیشنهاد پیمانكار، و رعایت مراتب زیر، با جایگزینی پیمانكار دیگری به جای پیمانكار موافقت نماید.

2-2-1. پیمان عیناً و بدون هیچ نوع تغییر، به پیمانكار جدید منتقل شود.

2-2-2. پیمانكار جدید كه پیمان به او منتقل می‌شود، باید طبق ضوابط، دارای صلاحیت و ظرفیت ارجاع كار لازم برای ادامه كار باشد.

2-2-3. پیمانكار جدید باید تضمین‌های موضوع پیمان، اعم از انجام تعهدات ،پیش پرداخت، حسن انجام كار و مانند اینها را ارائه دهد و جایگزین تضمین‌های پیمانكار نماید.

2-2-4. پیمانكار جدید باید تكالیف و مسئولیتهای ناشی از پیمان و همچنین حسن انجام كار از ابتدای شروع كار و ادامه آن تا پایان كار را بپذیرد و تعهد نماید.

2-2-5. با انتقال پیمان، مطالبات دستگاه اجرایی از پیمانكار و مطالبات پیمانكار از دستگاه اجرایی كلاً به پیمانكار جدید منتقل می‌شود.

2-2-6. با انتقال پیمان به پیمانكار جدید، هیچگونه تعهدی برای پیمانكار باقی نمی ماند و هرگونه مطالبات دوران پیش از انتقال نیز به پیمانكار جدید تعلق میگیرد.

2-2-7. انتقال پیمان باید با تنظیم موافقتنامه، بین پیمانكار، پیمانكار جدید و دستگاه اجرایی انجام شود این موافقتنامه، پس از سپردن تمام تضمینهای موضوع ردیف 2-2-3، معتبر است.

2-2-8. دستگاه اجرایی، مسئولیتی در مورد تحویل كارگاه و تعهدات بین پیمانكار وپیمانكار جدید ندارد.

2-3. در اجرای ماده 31، در صورتیكه برای اداره امور طرح، كارفرما مدیر طرح انتخاب كند، در هیچ وضیعتی، كارفرما نمی تواند اختیارات زیر را به مدیر طرح تفویض نماید، لیكن مدیر طرح باید در هریك از موارد یاد شده، بررسی لازم را به عمل آورد و نتیجه را برای تصمیمگیری كارفرما گزارش كند.

2-3-1. تمام تأییدهایی كه براساس قانون محاسبات عمومی باید با امضای بالاترین مقام دستگاه اجرایی باشد.

2-3-2. قبول تضمینها و دستور تمدید، ضبط و واریز آنها.

2-3-3. تصویب تغییر مبلغ پیمان.

2-3-4. تصویب تغییر مدت پیمان.

2-3-5. تصویب قیمتهای جدید.

2-3–6. تصویب تحویل موقت و تحویل قطعی.

2-3-7. تصمیم در مورد تعلیق، خاتمه یا فسخ پیمان.

2-3-8. تصویب صورت وضعیت قطعی و صورتحساب نهایی.

2-4. در اجرای مواد 37 و40، در مواردی كه صورت وضعیت به وسیله مهندس مشاور تهیه می‌شود، انجام كار یاد شده، خدمات اضافی تلقی می‌گردد و حق الزحمه آن با توافق مهندس مشاور تعیین و پرداخت میشود و به حساب بدهی پیمانكار منظور میگردد.

2-5. برای اجرای بند الف ماده 47 در دستگاه‌های اجرایی كه تابع هیچیك از وزارتخانه‌ها نیستند، مانند سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان تربیت بدنی ایران و دیگر سازمانها و نهادهایی كه اجرای طرحهای عمرانی را به عهده دارند، انتخاب هیأت سه نفره به منظور بررسی فسخ پیمان و موافقت با فسخ پیمان در عهده بالاترین مقام سازمان و نهاد مربوط می‌باشد.

2-6. در شرایط عمومی، هرجا كه به مناقصه اشاره شده است، ترك مناقصه را نیز شامل می‌شود.

2-7. مهندس مشاوری كه مسئولیت نظارت بر اجرای كار را به عهده می‌گیرد، باید تمام صفحه‌های شرایط عمومی را امضا و مهر كند.

شرایط خصوصی

3-1. با وجود اینكه در عرف پیمانها، شرایط خصوصی حاوی ویژگیهای هر پیمان است كه نسبت به شرایط عمومی اولویت دارد، در طرحهای عمرانی كه مربوط به یك كارفرمای اصلی یعنی دولت است، شرایط خصوصی به نحوی تنظیم شده است كه تنها در چارچوبی كه شرایط عمومی برای آن تعیین كرده است قابل تكمیل باشد. بدین روی، درج مطالبی خارج از محدوده تعیین شده، در شرایط خصوصی مجاز نیست.

3-2. مواد مربوط به شرایط خصوصی به نحوی تنظیم شده است كه پاسخگوی نیاز كارهای مختلف باشد. از این رو، مواد شرایط خصوصی برحسب نیاز هركار، با رعایت تمام مقررات ذی ربط، تكمیل میشود مواردی از آن كه كاربردی در پیمان مورد نظر ندارد، با علامت × پر میشود. تمام صفحه‌های شرایط خصوصی باید به وسیله نمایندگان مجاز دو طرف پیمان امضا و مهر شود.

3-3. اگر برای اجرای كارهای تخصصی ویژه یا آموزش افراد، كارشناس ایرانی در دسترس نباشد، دستگاه اجرایی، تعداد كارشناسان خارجی مورد نیاز و مشخصات هر یك از نظر تجربه و تخصص لازم و كارهای ارجاعی به آنها را در ماده « 17- الف » شرایط خصوصی می‌نویسد.

3-4. اصولاً باید چگونگی دسترسی به كارگاه و نحوه تامین آب، برق، سوخت و مخابرات مورد نیاز اجرای كار در اسناد مناقصه تعیین شود تا پیمانكار بتواند بر اساس آن، قیمت پیشنهادی خود را ارائه دهد. تعهدات و تسهیلاتی كه دستگاه اجرایی در نظر دارد در زمینه تجهیز كارگاه در اختیار پیمانكار قراردهد، در ماده «20- الف» شرایط خصوصی، به صورت روشن مشخص می‌نماید.

3-5. اگر دستگاه‌اجرایی در نظر دارد اقلامی از مصالح، تجهیزات و ماشین آلات را به هزینه خود تامین كند و در اختیار پیمانكار قرار دهد یا تسهیلاتی برای تهیه آنها فراهم نماید، اقلام مورد نظر، و در صورت لزوم ،شرایط واگذاری آنها را در ماده «20- ب » به صورت روشن، پیش بینی می‌كند.

3-6. به منظور بیمه كردن كارهای موضوع پیمان، دستگاه اجرایی باید در ماده «21- ج » شرایط خصوصی، حوادث احتمالی را كه باعث بروز خسارت به كار می‌شود و تمام یا قسمتهایی از كار را كه ممكن‌است دراثرحادثه دچارخسارت شود، مشخص نماید تا پیش از شروع كار، طبق ماده 21 شرایط عمومی، آن را بیمه كند.
3-7. تامین زمین مورد نیاز برای اجرای موضوع پیمان و تجهیز كارگاه، به عهده دستگاه اجرایی است. اگر در موارد خاصی، دستگاه اجرایی در نظر داشته باشد كه تامین تمام یا قسمتی از زمین تجهیز كارگاه را به پیمانكارمحول كند، تامین آن از سوی پیمانكار را در ماده « 28- الف » شرایط خصوصی، پیش بینی می‌نماید.

3-8. با توجه به روشی كه طبق دستورالعمل تعدیل آحادبها، باید برای پیمانها مورد عمل باشد، عبارت زیر با درج شماره و تاریخ دستورالعمل مربوط، در زیر ماده «29-ه » شرایط خصوصی درج می‌شود. « نرخ این پیمان طبق بخشنامه شماره… .. … …. .. مورخ.. .. .. .. .. .. .. سازمان برنامه و بودجه تعدیل می‌شود. شاخص مبنای پیمان دوره سه ماهه.. .. .. سال.. .. .. .. . است». دركارهایی كه روش خاصی برای تعدیل آنها لازم است، طبق دستورالعمل تعدیل آحادبها، روش مناسب آن را دستگاه اجرایی پیشنهاد می‌كند و پس تصویب شورای عالی فنی، روش مصوب را در زیر ماده « 29- ه »شرایط خصوصی درج می‌نماید. در موارد خاص، اگر تمام یا قسمتی از قرارداد مشمول تعدیل نباشد، عدم شمول تعدیل به آن در ماده « 29- ه » پیش بینی می‌شود.

3-9. ارز مورد نیاز برای پرداخت حقوق متخصصان خارجی یا تهیه مصالح و تجهیزات خاص از خارج، با توجه به مقررات ارزی كشور و سهمیه ارزی دستگاه اجرایی، با تعیین نرخ برابری ارز، به ترتیب، در مواد « 38 – الف » و« 38 – ب » شرایط خصوصی پیش بینی می‌شود.

3-10. در كارهایی كه به ماشین آلات و ابزاز خاصی نیاز است كه در داخل كشور نمی توان تامین كرد، دستگاه اجرایی، با توجه به مقررات ارزی كشور و سهمیه ارزی كه در اختیار دارد، نوع تعداد، و مشخصات ماشین آلات مورد نیاز و اعتبار ارزی كه برای این منظور اختصاص خواهد داد را در ماده « 38 – ه » شرایط خصوصی پیش بینی می‌نماید. پرداخت معادل ریالی این ماشین آلات و دیگر هزینه‌های خرید آنها به عهده پیمانكار است و مالكیت آنها متعلق به پیمانكار می‌باشد. در كارهایی كه به روش ترك مناقصه به پیمانكار ارجاع می‌شود، مفاد ماده« 38- ه» شرایط خصوصی آنها باید پیش از ارجاع كار به پیمانكار، به تأیید سازمان برنامه و بودجه برسد.

3-11. در پیمان‌هایی كه دستگاه‌های اجرایی در نظر دارند به منظور ایجاد انگیزه برای تسریع در كار، هزینه تسریع كار به پیمانكار پرداخت كنند، باید میزان و شرایط مورد نظر برای پرداخت آن را همراه با مشخصات اصلی كار، به سازمان برنامه و بودجه منعكس نمایند تا در صورت تصویب شرایط و میزان تسریع كار از سوی این سازمان، مراتب در ماده ((50-الف))شرایط خصوصی پیمان مربوط درج شود.

3-12. مهندس مشاوری كه مسئولیت نظارت بر اجرای كار را به عهده می‌گیرد، باید تمام صفحه‌های شرایط خصوصی را امضا و مهر كند.

3-13. با توجه به اینكه شمول بخشنامه‌ها و دستورالعملهای اجرایی طرحهای عمرانی به پیمانها در مفاد هر یك از آنها مشخص شده است، بخشنامه‌ها و دستورالعملهای نافذ بركار مورد نظر در زمان ارجاع كار، باید جداگانه مورد عمل قرار گیرد.

در زیر فهرست كلی بخشنامه‌ها و دستور العملهای اجرایی طرحهای عمرانی معتبر در تاریخ صدور این دستورالعمل، كه مربوط به كارهای پیمانكاری بوده و در هیچ قسمت از اسناد و مدارك پیمان منظور نشده است و باید جداگانه مورد عمل قرار گیرد، به عنوان راهنما آورده شده است. بدیهی است در هرزمان، با توجه به بخشنامه‌های جدید صادر شده و یا بخشنامه‌های موجود اصلاح شده، باید از آخرین بخشنامه‌ها و دستور العملهای مربوط استفاده شود.

فهرست كلی بخشنامه‌ها و دستور العملهای معتبر در تاریخ صدور این دستور العمل در پیمانهای پیمانكاری

فهرست کلی شرایط عمومی پیمان

فصل اول- تعاریف و مفاهیم

ماده1. پیمان

ماده2. موافقتنامه

ماده3. شرایط عمومی

ماده4. شرایط خصوصی

ماده5. برنامه زمانی اجرای كار

ماده6. كارفرما

ماده 7. پیمانكار

ماده 8. مدیر طرح

ماده 9. مهندس مشاور، مهندس ناظر

ماده10. رئیس كارگاه

ماده11. پیمانكار جزء

ماده12. كار،كارگاه، تجهیز و برچیدن كارگاه

ماده13. مصالح، تجهیزات، مصالح و تجهیزات پایكار ماشین آلات و ابزار، تاسیسات و ساختمانهای موقت، وسایل

ماده14. برآورد هزینه اجرای كار،مبلغ پیمان، مبلغ اولیه پیمان، مبلغ نهایی پیمان، ضریب پیمان، نرخ پیمان، مدت پیمان، مدت اولیه پیمان، متوسط كاركرد فرضی ماهانه

ماده15. تاریخها، مفرد و جمع، عنوانها

فصل دوم – تأییدات و تعهدات پیمانكار

ماده16. تأییدات پیمانكار

ماده17. كاركنان

ماده18. مسئولیت حسن انجام كار، برنامه كار ،گزارش پیشرفت كار، هماهنگی با دیگر پیمانكاران، رییس كارگاه

ماده19. كنترل نقاط نشانه، پیاده كردن نقشه ها، اندازه گیریها

ماده20. تجهیزكارگاه، تدارك مصالح، تجهیزات و ماشین آلات

ماده21. حفاظت ازكار و شخص ثالث، بیمه كار، مراقبتهای لازم

ماده22. ترتیب گردش مدارك و ابلاغ دستوركارها

ماده23. حفاظت تأسیسات زیربنایی و تغییر وضع آنها

ماده24. واگذاری، پیمانكاران جزء

ماده25. اجرای كار در شب

ماده26. آثار تاریخی و اشیای عتیقه

ماده27. اقامتگاه قانونی

فصل سوم – تعهدات و اختیارات كارفرما

ماده 28. تحویل كارگاه

ماده29. تغییرمقادیر كار، قیمتهای جدید، تعدیل نرخ پیمان

ماده30. تغییر مدت پیمان

ماده31. مدیریت اجرا

ماده32. نظارت بر اجرای كار

ماده33. مهندس ناظر

فصل چهارم – تضمین، پرداخت، تحویل كار

ماده34. تضمین انجام تعهدات

ماده35. تضمین حسن انجام كار

ماده36. پیش پرداخت

ماده37. پرداختها

ماده38. پرداختهای ارزی

ماده39. تحویل موقت

ماده40. صورت وضعیت قطعی

ماده41. تحویل قطعی

ماده42. مسئولیتهای دوره تضمین

فصل پنجم – حوادث قهری، فسخ، ختم، تعلیق، هزینه تسریع كار، خسارت تأخیر، تسویه حساب، حل اختلاف

ماده43. بروز حوادث قهری

ماده44. ممنوعیت قانونی

ماده45. حقوق انحصاری ثبت شده

ماده46. موارد فسخ پیمان

ماده47. اقدامات فسخ پیمان

ماده48. خاتمه پیمان

ماده49. تعلیق

ماده50. هزینه تسریع كار، خسارت تأخیر كار

ماده 51. صورتحساب نهایی

ماده 52. تسویه حساب

ماده 53. حل اختلاف

ماده 54. قوانین و مقررات حاكم بر پیمان

فصل اول: تعاریف و مفاهیم

ماده1. پیمان

پیمان، مجموعه اسناد و مداركی است كه در ماده2، موافقتنامه پیمان، درج شده است.

ماده2. موافقتنامه

موافقتنامه سندی است كه مشخصات اصلی پیمان، مانند مشخصات دوطرف، موضوع، مبلغ ومدت پیمان، در آن بیان شده است.

ماده3. شرایط عمومی

شرایط عمومی، مفاد همین متن است كه شرایط عمومی حاكم بر پیمان را تعیین می‌كند.

ماده4. شرایط خصوصی

شرایط خصوصی، شرایط خاصی است كه به منظور تكمیل شرایط عمومی، برای این پیمان، با توجه به وضعیت و ماهیت آن، تنظیم شده است. موارد درج شده در شرایط خصوصی، هیچگاه نمی تواند مواد شرایط عمومی را نقض كند.

ماده5. برنامه زمانی اجرای كار

الف) برنامه زمانی كلی : برنامه ایست كه در آن، زمان بندی كلی كارهای مورد پیمان بر حسب ماه، منعكس گشته و در اسناد و مدارك پیمان درج شده است

ب) برنامه زمانی تفصیلی : برنامه‌ای است كه زمان بندی فعالیتهای مختلف كارهای موضوع پیمان، به تفصیل و در چارچوب برنامه زمانی كلی، در آن آمده است.

ماده6. كارفرما

كارفرما شخص حقوقی است كه یك سوی امضا كننده پیمان است و عملیات موضوع پیمان را بر اساس اسناد و مدارك پیمان، به پیمانكار واگذاركرده است. نمایندگان وجانشین‌های قانونی كارفرما، در حكم كارفرما می‌باشند.

ماده7. پیمانكار

پیمانكار شخص حقوقی یا حقیقی است كه سوی دیگر امضا كننده پیمان است و اجرای موضوع پیمان را بر اساس اسناد و مدارك پیمان، بعهده گرفته است. نمایندگان و جانشین‌های قانونی پیمانكار، در حكم پیمانكار می‌باشند.

ماده8. مدیر طرح

مدیر طرح، شخص حقوقی است كه به منظور مدیریت اجرای كار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارك پیمان، از سوی كارفرما به پیمانكار معرفی می‌شود.

ماده9. مهندس مشاور، مهندس ناظر

الف) مهندس مشاور، شخص حقیقی یا حقوقی است كه برای نظارت بر اجرای كار، در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارك پیمان، از سوی كارفرما به پیمانكار معرفی می‌شود.

ب) مهندس ناظر، نماینده مقیم مهندس مشاور در كارگاه است و در چارچوب اختیارات تعیین شده در اسناد و مدارك پیمان به پیمانكار معرفی می‌شود.

ماده10. رئیس كارگاه

رئیس كارگاه، شخصی حقیقی دارای تخصص و تجربه لازم است كه پیمانكار، او را به مهندس مشاور معرفی می‌كند تا اجرای موضوع پیمان در كارگاه را سرپرستی كند.

ماده11. پیمانكار جزء

پیمانكار جزء، شخصی حقیقی یا حقوقی است كه تخصص در انجام كارهای اجرایی را دارد وپیمانكار برای اجرای بخشی از عملیات موضوع پیمان، با او قرارداد می‌بندد.

ماده12.كار،كارگاه، تجهیز و برچیدن كارگاه

الف) كار، عبارت از مجموعه عملیات، خدمات یا اقدامات موردنیاز، برای آغاز كردن، انجام و پایان دادن عملیات موضوع پیمان است و شامل كارهای دائمی است كه باقی خواهد ماند و به عنوان موضوع پیمان تحویل كارفرما می‌گردد، و كارهای موقتی است كه به منظور اجرا و نگهداری موضوع پیمان انجام می‌شود.

ب) كارگاه، محل یا محلهایی است كه عملیات موضوع پیمان در آن اجرا می‌شود یا به منظور اجرای پیمان، با اجازه كارفرما از آن استفاده می‌كنند. كارگاهها یا كارخانه‌های تولیدی خارج از محلها و زمینهای تحویلی كارفرما، كه به منظور ساخت تجهیزات یا قطعاتی كه دركار نصب خواهد شد مورد استفاده قرار می‌گیرد جزء كارگاه به شمار نمی آید.

ج ) تجهیز كارگاه، عبارت از عملیات، اقدامها و تداركاتی است كه باید به صورت موقت برای دوره اجرا انجام شود، تا آغاز كردن و انجام دادن عملیات موضوع پیمان، طبق اسناد و مدارك پیمان میسر شود.

د) برچیدن كارگاه، عبارت از جمع آوری مصالح تجهیزات، تاسیسات و ساختمانهای موقت، خارج كردن مواد زاید، مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و دیگر تداركات پیمانكار از كارگاه و تسطیح و تمیزكردن محل‌های تحویلی كارفرما میباشد.

ماده13. مصالح، تجهیزات، مصالح و تجهیزات پایكار، ماشین آلات و ابزار، تاسیسات و ساختمانهای موقت، وسایل

الف) مصالح، عبارت از مواد، اجناس و كالاهایی است كه در عملیات موضوع پیمان مصرف یا نصب شده و در كار باقی می‌ماند.

ب) تجهیزات، عبارت از دستگاهها و ماشین آلاتی است كه در عملیات موضوع پیمان نصب شده و در كار باقی می‌ماند.

ج) مصالح و تجهیزات پای كار، عبارت از مصالح و تجهیزاتی است كه پیمانكار، با توجه به اسناد و مدارك پیمان برای اجرای موضوع پیمان تهیه كرده و در محل یا محلهایی از كارگاه كه در طرح جانمایی تجهیز كارگاه یا محل انباشت مصالح تعیین گردیده است، نگهداری و حفاظت میكند. مصالح و تجهیزات موجود در محل مصرف یا نصب نیز مصالح و تجهیزات پایكار نامیده میشود.

تبصره- قطعات پیش ساخته و تجهیزاتی كه در اجرای موضوع پیمان با اجازه كارفرما و زیر نظر مهندس مشاور، در كارگاهها یا كارخانه‌های تولیدی خارج از كارگاه ساخته شده است نیز در حكم مصالح و تجهیزات پایكار به شمار می‌رود.

د) ماشین آلات و ابزار، عبارت از دستگاهها، تجهیزات، ماشین آلات، و به طور كلی، ابزارهای اجرای كار است كه به منظور اجرای موضوع پیمان به صورت موقت به كارگرفته می‌شود. ماشین آلات و ابزار را ممكن است ماشین آلات نیز بنامند.

ه‍) تاسیسات و ساختمانهای موقت، عبارت از انواع ساختمانها، محوطه سازیها، انبارها، تاسیسات آب، برق، سوخت و مخابرات، شالوده دستگاهها، و به طور كلی، تمام تاسیسات و بناهایی است كه به صورت موقت، برای دوره اجرا تامین شده و جزء كارهای تجهیز كارگاه به شمار می‌رود.

و) وسایل، عبارت از اثاثه اداری، مسكونی، آشپزخانه و دیگر لوازم مورد نیازی است كه برای دوره اجرا تامین شده و جزء تجهیز كارگاه منظور می‌شود.

ماده 14. برآورد هزینه اجرای كار، مبلغ پیمان، مبلغ اولیه پیمان، مبلغ نهایی پیمان، ضریب پیمان، نرخ پیمان، مدت پیمان، مدت اولیه پیمان، متوسط كاركرد فرضی ماهانه

الف) برآورد هزینه اجرای كار، مبلغی است كه به عنوان هزینه اجرای موضوع پیمان، به وسیله كارفرما محاسبه و اعلام شده است.

ب) مبلغ پیمان مبلغ درج شده در ماده 3 موافقتنامه با احتساب مبلغ ناشی از تغییر مقادیركار و قیمت جدید است. مبلغ پیمان هنگام مبادله پیمان، همان مبلغ درج شده در ماده 3 موافقتنامه است كه مبلغ اولیه پیمان نامیده میشود.

ج) مبلغ نهایی پیمان، مبلغ درج شده در ماده 3 موافقتنامه و تغییرات احتمالی است كه براساس اسناد و مدارك پیمان، در آن ایجاد می‌شود.

د) ضریب پیمان، حاصل تقسیم مبلغ اولیه پیمان به مبلغ برآورد هزینه اجرای كار است.

ه‍) نرخ پیمان در مورد هریك از اقلام كار،عبارت از بهای واحدآن قلم كار در فهرست بهأی منضم به پیمان با اعمال ضریب پیمان و ضریب‌های پیش بینی شده در فهرست بها و مقادیر كار است. در پیمان‌هایی كه مشمول تعدیل آحاد بها هستند، نرخ پیمان، نرخ محاسبه شده به روش پیشگفته، پس از اعمال تعدیل آحاد بها میباشد.

و) متوسط‌كاركردفرضی ماهانه، عبارت ازحاصل‌تقسیم مبلغ اولیه پیمان به مدت اولیه پیمان است.

ز) مدت پیمان یا مدت اجرای كار، مدت درج شده در بند «ب» ماده 4 موافقتنامه وتغییرات احتمالی است كه براساس ماده 30 در آن ایجاد می‌شود. مدت پیمان هنگام مبادله پیمان، همان مدت درج شده در ماده 4 موافقتنامه است كه مدت اولیه پیمان نامیده میشود.

ماده 15. روز، ماه، تاریخها، مفرد و جمع، عنوانها

الف) روز و ماه، روز و ماه تقویمی و شمسی است.

ب)تاریخها طبق تقویم رسمی كشور است.

ج) هرجاكه معنای عبارت ایجاب كند،كلمات مفرد معنای جمع و كلمات جمع معنای مفرد دارند.

د) عنوان‌های بكار رفته در متون موافقتنامه یا شرایط عمومی و دیگر قسمت‌های اسناد و مدارك پیمان، صرفاً به منظور راهنمایی و آگاهی از مفاد اسناد و مدارك است و نمی توان در تفسیر اسناد و مدارك پیمان، از آنها استفاده كرد.

فصل دوم: تاییدات و تعهدات پیمانكار

ماده 16. تاییدات پیمانكار

موارد زیر را پیمانكار تایید مینماید :

الف) تمام ‌اسناد و مدارك‌ موضوع ماده 2 موافقتنامه ‌را مطالعه نموده واز مفاد آن كاملاً آگاه شده است.

ب) نسبت به تعیین نیروی انسانی مورد نیاز و تدارك مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و ابزار اجرای كار طبق مشخصات در محل یا از نقاط دیگر، اطمینان یافته است.

ج) محل اجرای كار را دیده و بررسی كرده است و از وضعیت آب و هوا، بارندگی و امكان اجرای كار در فصلهای مختلف سال، با توجه به آمار20 سال پیش از تاریخ ارائه پیشنهاد قیمت و در نظر گرفتن مدت اجرای كار، اطلاع یافته است.

د) از قوانین و مقررات مربوط به كار، بیمه‌های اجتماعی، مالیاتها، عوارض و دیگر قوانین و مقررات، كه تا تاریخ تسلیم پیشنهاد معمول و مجزا بوده است، كاملاً مطلع بوده و متعهد است كه همه آنها را رعایت كند. در هر حال، مسئولیت عدم رعایت قوانین و مقررات یاد شده، بر عهده پیمانكار است.

ه‍) در تهیه پیشنهاد قیمت، سود مورد نظر خود و تمام هزینه‌های ناشی از مفاد بندهای بالا را در نظر گرفته و بعداً از هیچ بابت، حق درخواست اضافه پرداختی ندارد. به هرحال، پیمانكار تایید می‌نماید كه هنگام تسلیم پیشنهاد، مطالعات كافی انجام داده و هیچ موردی باقی نمانده است كه بعداً در مورد آن استناد به جهل خود نماید.

ماده 17. كاركنان

الف) پیمانكار متعهد است كه عملیات موضوع پیمان را به وسیله افرادی كه در كار خود تخصص و تجربه كافی دارند، انجام دهد. كسانی كه در اجرای پیمان خدماتی برای پیمانكار انجام می‌دهند، كاركنان پیمانكار شناخته می‌شوند. اگر در اسناد و مدارك پیمان، استفاده از متخصصان خارجی پیش بینی شده باشد، پیمانكار متعهد است قبلاً وضعیت استخدام، مانند میزان حقوق و مزایا، مدت استخدام و محل اقامت و مشخصات آنها را به وسیله مهندس مشاور به اطلاع كارفرما برساند وبا رعایت مقررات ذیربط وتامین هزینه‌های مربوط، برای استخدام آنها اقدام كند. كارفرما تسهیلات لازم را برای استخدام متخصصان یاد شده فراهم می‌نماید. تشخیص لزوم و حدود تسهیلات مزبور با كارفرماست و این مساعدت از مسئولیت پیمانكار نمی كاهد.

ب) تامین نیروی انسانی مورد نیازو محل سكونت موردنیاز و محل سكونت مناسب،آب آشامیدنی و روشنایی كافی برای آنها به عهده پیمانكار است. پیمانكار باید برای تدارك دایمی آذوقه كارگران، اقدامات لازم به عمل آورد، بدون آنكه این اقدام برای وی حق انحصاری ایجاد كند و به آزادی كارگران در تامین مواد مورد نیاز آنها، از هر منبعی كه مایل به تحصیل آن باشند، محدودیتی وارد سازد. بهای آذوقه كه بدین ترتیب از طرف پیمانكار تهیه می‌شود، نباید از بهای جنس مشابه در نزدیكترین شهر یا محل گرانتر باشد و پیمانكار نمیتواند هزینه‌های دیگری، مانند هزینه حمل را به قیمتهای خرید اضافه كند.

ج) كاركنان ایرانی كارگاه باید دارای شناسنامه، كاركنان بیگانه كارگاه باید دارای پروانه اقامت و اجازه كار باشند.

د) پیمانكار نباید كاركنان شاغل كارفرما، وزارتخانه ها، سازمانها و شركتهای دولتی و شهرداری‌ها را بدون اجازه مسیولان ذیربط استخدام نماید. همچنین پیمانكار باید از به كار گماشتن اشخاصی كه استخدام آنها از نظر اداره وظیفه عمومی مجاز نیست، خودداری كند.

ه‍) پیمانكار موظف است كه برای كارگران كارنامه كاركرد روزانه صادر كند و در اختیار آنان قرار دهد. مهندس ناظر می‌تواند از ادامه كار كارگران بدون كارنامه جلوگیری نماید.

و) پیمانكار متعهد است كه دستمزد كارگران خود را طبق قانون كار مرتباً پرداخت كند. در صورتی كه در پرداخت دستمزد كارگران تاخیری پیش آید، مهندس مشاور به پیمانكار اخطار میكند كه طلب‌كارگران را پرداخت نماید در صورت استنكاف پیمانكار،كارفرما می‌تواند دستمزد كارگران را برای ماه یا ماههایی كه صورت وضعیت آن به پیمانكار پرداخت شده است طبق كارنامه‌های كارگری كه در دست كارگران و دارای امضای رییس كارگاه است، با توجه به پرداختهای علی الحساب كه به آنها شده است، با حضور نماینده مهندس مشاور و پیمانكار از محل مطالبات پیمانكار پرداخت كند و مبلغ پرداختی را به اضافه 15 درصد، به حساب بدهی پیمانكار منظور نماید و اگر مطالبات پیمانكار كافی نباشد، از محل تضمینهای پیمانكار تامین كند. در صورتیكه نماینده پیمانكار، با وجود اخطار مهندس مشاور، از حضور برای پرداختها خودداری كند، كارفرما پرداخت مزبور را انجام میدهد، بدون اینكه پیمانكار حق اعتراضی بر این عمل و مبلغ پرداختی و تعداد كارگران و میزان استحقاقی آنان داشته باشد. در صورت تكرار تاخیر در پرداخت دستمزد كارگران به مدت بیش از یك ماه، برای ماهی كه صورت وضعیت آن پرداخت شده است، كارفرما می‌تواند پیمان را فسخ نماید.

ز) پیمانكار می‌كوشد تا حد ممكن، كارگران مورد نیاز خود را از بین ساكنان منطقه اجرای كار، كه صلاحیت انجام كارهای موضوع پیمان را داشته باشند، انتخاب كند و به كارگمارد.

ح) پیمانكار موظف به اجرای مقررات بیمه‌های درمانی و اجتماعی، مقررات و دستورالعملهای حفاظت فنی و بهداشت كار است.

ط) در اجرای این پیمان، پیمانكار در مقابل كارفرما مسیول اعمال كاركنان خود است، هرگاه كاركنان و كارگران پیمانكار و پیمانكاران جزء، صلاحیت لازم برای انجام كار مربوط را نداشته باشند یا باعث اختلال نظم كارگاه شوند، مهندس مشاور یا مهندس ناظر، مراتب را برای بار اول به رییس كارگاه تذكر میدهد، و در صورت تكرار، می‌تواند از پیمانكار بخواهد متخلفان را بركنار كند. در اینصورت، پیمانكار موظف به اجرای این دستور است و حق ندارد بركنار شدگان را بار دیگر در همان كارگاه به كارگمارد. اجرای این دستور از مسئولیتهای پیمانكار نمی كاهد و ایجاد حقی برای او نمی كند.

ماده 18. مسئولیت حسن اجرای كار، برنامه كار، گزارش پیشرفت كار، هماهنگی با پیمانكاران دیگر، رییس كارگاه

الف) پیمانكار مسیولیت كامل حسن اجرای كارهای موضوع پیمان را طبق اسناد و مدارك پیمان بعهده دارد.

ب) پیمانكار متعهد است كه سازمان، روش اجرا و برنامه زمانی تفصیلی اجرای كار را طبق نظر مهندس مشاور بر اساس نقشه‌های موجود. برنامه زمانی كلی تهیه كند و ظرف یك ماه ازتاریخ مبادله پیمان یا مدت دیگری كه در اسناد و مدارك پیمان تعیین شده است، تسلیم مهندس مشاور نماید تا پس از اصلاح و تصویب كارفرما برای اجرا به پیمانكار ابلاغ شود. اگر در اسناد و مدارك پیمان، جزئیاتی برای چگونگی تهیه برنامه زمانی تفصیلی و بهنگام كردن آن تهیه شده باشد، پیمانكار ملزم به رعایت آن میباشد.

ج) در صورتیكه در حین اجرای كار، پیمانكار تشخیص دهد كه تغییراتی در برنامه زمانی تفصیلی ضروری است، موظف است كه پیش از رسیدن موعد انجام كارهایی كه به نظر او باید در برنامه آن تغییر داده شود، مراتب را با ذكر دلیل، به مهندس مشاور اطلاع دهد. مهندس مشاور، تغییرات مورد تقاضای پیمانكار را در قالب برنامه زمانی كلی رسیدگی می‌كند و آنچه را كه مورد قبول است، پس از تصویب كارفرما، به پیمانكار ابلاغ می‌كند. بدیهی است كه این تغییرات در حدود مندرجات پیمان، از میزان تعهدات و مسئولیتهای پیمانكار نمی كاهد. اگر تغییر برنامه زمانی تفصیلی از سوی مهندس مشاور مطرح شود، پیمانكار با توجه به نظر مهندس مشاور، تغییرات برنامه زمانی تفصیلی را تهیه می‌كند و به شرح پیشگفته، برای طی مراتب بررسی و تصویب، تسلیم مهندس مشاور می‌نماید.

د) پیمانكار متعهد است كه هماهنگی لازم با دیگر پیمانكاران یا گروه‌های اجرایی متعلق به كارفرما، كه به نحوی با موضوع قرارداد مرتبط هستند، به عمل آورد. برنامه ریزی چگونگی این هماهنگی توسط مهندس مشاور به پیمانكار ابلاغ می‌شود.

ه‍) پیمانكار متعهد است كه در پایان هر ماه، گزارش كامل كارهای انجام شده در آن ماه را تهیه نماید. شكل و چگونگی تهیه گزارش را مهندس مشاور تهیه می‌كند. این گزارش، شامل مقدار و درصد فعالیتهای انجام شده، میزان پیشرفت یا تأخیر نسبت به برنامه زمانی تفصیلی، مشكلات و موانع اجرایی، نوع و مقدار مصالح و تجهیزات وارد شده به كارگاه، تعداد و نوع ماشین آلات موجود و آماده بكار، تعداد و تخصص نیروی انسانی موجود و دیگر اطلاعات لازم می‌باشد. در صورتی كه جزئیات دیگری برای چگونگی تهیه گزارش پیشرفت كار در اسناد و مدارك پیمان تعیین شده باشد، پیمانكار موظف به رعایت آن است.

و) پیمانكار متعهد است كه یك نسخه از برنامه، نمودارها و جدولهای پیشرفت كار را در كارگاه آماده داشته باشدتادرصورت لزوم مهندس مشاور و كسانی كه اجازه بازدید از كارگاه را دارند از آن استفاده كنند.

ز) پیمانكار باید پیش از آغاز عملیات، شخص واجد صلاحیتی را كه مورد قبول مهندس مشاور باشد، به عنوان رئیس كارگاه معرفی نماید. رئیس كارگاه باید در اوقات كار دركارگاه حاضر باشد و عملیات اجرایی، با مسئولیت و نظارت او انجام شود. اگر ضمن كار معلوم شود رئیس كارگاه قادر به انجام وظایف خود نیست، مهندس مشاور، با ذكر دلیل، درخواست تعویض او را از پیمانكار خواهد كرد و پیمانكار مكلف است ظرف یك ماه، شخص واجد صلاحیت دیگری را كه مورد قبول مهندس مشاور باشد، معرفی كند. پیمانكار باید به منظور اجرای كار و دریافت دستوركارها و نقشه‌ها از مهندس مشاور و همچنین برای تنظیم صورت وضعیتهای موقت، اختیارات كافی به رئیس كارگاه بدهد. هر نوع اخطار و اعلام كه مربوط به اجرای كار باشد و از طرف مهندس مشاور یا نماینده او به رئیس كارگاه ابلاغ شود، در حكم ابلاغ به پیمانكار است. پیمانكار می‌تواند، در صورت لزوم، رئیس كارگاه را عوض كند، مشروط به اینكه پیش ازتعویض، مراتب را به اطلاع مهندس مشاور برساند و صلاحیت جانشین او مورد قبول نامبرده باشد.

ماده19. كنترل نقاط نشانه، پیاده كردن نقشه ها، اندازه گیریها

الف) پیمانكار، پیش از آغاز عملیات موضوع پیمان، باید نقاط نشانه و مبدأ را از لحاظ تطبیق با نقشه‌ها كنترل نماید و در صورتی كه اختلافی موجود نباشد، درستی آنها را تأیید و اعلام دارد و در صورتی كه اختلافی وجود داشته باشد، مراتب را به اطلاع مهندس مشاور برساند تا وضع موجود با مهندس مشاور و كارفرما صورت مجلس شود و ملاك شروع عملیات قرار گیرد. بدیهی است كه پس از آغاز عملیات، هیچگونه اعتراضی از جانب پیمانكار در این زمینه پذیرفته نیست. پس از تحویل هر قسمت از كارگاه، پیمانكار باید بی درنگ، نقاط نشانه و مبدأ و همچنین علائم مربوط به آنها را با بتن یا مصالح بنایی تثبیت نماید و در طول مدت اجرای كار تا تحویل موقت، به هزینه خود، حفظ و نگهداری كند.

ب) پیمانكار متعهد است كه نقشه ها، امتدادها و محورها را با نظارت مهندس مشاور پیاده كند و درستی آنها را با مهندس مشاور صورتمجلس كند. در صورتیكه هنگام پیاده كردن نقشه ها، امتدادها و محورها، اختلافی در مورد تراز زمین طبیعی با تراز آنها در مدارك فنی مشاهده شود، وضع موجود را پیمانكار و مهندس مشاور و كارفرما صورت مجلس می‌كنند. تراز كف پی بناها و زیرسازی راه‌ها و تمام عملیاتی كه پس از انجام كار پوشیده می‌شوند و بعداً مرئی نیستند، یا به هر صورت، كنترل و اندازه گیری كامل آنها میسر نباشد، باید پیش از پوشیده شدن یا از بین رفتن آثار آنها صورت مجلس شود و به امضای مهندس ناظر و رئیس كارگاه برسد. این صورت مجلسها، ملاك اندازه گیریها درتنظیم صورت وضعیت‌هاست. اگر پیمانكار عملیاتی راكه باید مورد آزمایش یا بازدید قرار گیرد و یا تأیید شود، پیش ازآنكه اقدامات پیشگفته انجام شود بپوشاند، موظف است پوششهای انجام شده را به هزینه خود بپردازد و پس از انجام آزمایشها و بازدیدهای لازم و تأیید انجام كار از سوی مهندس ناظر، به هزینه خود، نسبت به پوشش مجدد و اصلاح كار اقدام كند.

ج) اندازه گیریها براساس نقشه‌های اجرایی، دستوركارهای اجرا شده و صورت مجلس‌ها، كه شامل كروكی‌های لازم و روشن است، انجام می‌شود.

ماده20. تجهیز كارگاه، تدارك مصالح، تجهیزات و ماشین آلات

الف) پیمانكار موظف است كه پس از تحویل گرفتن كارگاه، با توجه به مدت تعیین شده برای تجهیز، طرح جانمایی تجهیز كارگاه را مشخص كرده و پس از تأیید مهندس مشاور، آن را مبنای تجهیز كارگاه قرار دهد. تأمین آب، برق، سوخت و مخابرات، و به طوركلی، تجهیزكامل كارگاه به نحوی كه برای اجرای كار طبق اسناد و مدارك پیمان لازم است، به عهده پیمانكار می‌باشد. مگر آنكه در اسناد و مدارك پیمان، ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد.

ب) تأمین نیروی انسانی، مصالح و تجهیزات، ماشین آلات و ابزار بعهده پیمانكار است، مگر آنكه در اسناد و مدارك پیمان ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد.

مصالح و تجهیزاتی كه پیمانكار برای انجام عملیات موضوع پیمان تهیه و دركارگاه نگهداری میكند، باید به قرار زیر باشد :

1.  اگر منابع تهیه مصالح و تجهیزات در اسناد و مدارك پیمان تعیین شده یا بعداً معین شود، باید از همان منابع تهیه گردد. نمونه یا كاتالوگ فنی مصالح باید از نظر تطبیق با مشخصات فنی، پیش از سفارش، به تأیید مهندس مشاور برسد. در هر حال، از نظر مرغوبیت باید كاملاً طبق مشخصات فنی باشد و مورد تأیید مهندس مشاور قرار گیرد.
2.  ذكر منابع تهیه مصالح و تجهیزات در اسناد و مدارك پیمان یا تعیین آنها ضمن اجرا، از تعهدات پیمانكار در قبال تهیه مصالح و تجهیزات مرغوب و كافی نمی كاهد. بدین روی، پیمانكار موظف است با مطالعه كافی نسبت به امكانات محلی و كیفیت منابع تهیه مصالح و تجهیزات، نظر و پیشنهاد خود را تسلیم مهندس مشاور كند. در صورتی كه استفاده از این قبیل منابع مورد موافقت مهندس مشاور وكارفرما قرار گیرد اقدام به تهیه و حمل آنها نماید. بدیهی است كه كارفرما این حق را دارد كه منابع تهیه مصالح را تغییر دهد و پیمانكار موظف به رعایت آن می‌باشد. اگر به مناسبت این تغییر محل، اضافه یا كسر هزینه‌ای بابت تغییر مسافت حمل یا عوامل دیگر ایجاد شود، تفاوت بها، به اقتضای مورد، از پیمانكار كسر یا به او پرداخت می‌شود. پیمانكار مل‍زم به رعایت مقررات مربوط به استخراج و بهره برداری شن و ماسه و دیگر مصالح معدنی است.
3.  نوع، مقدار و تاریخ ورود مصالح و تجهیزات به كارگاه باید با مهندس ناظر صورت مجلس شود. مصالح باید به طور مرتب به نحوی انبار شود كه تمام آن به سهولت قابل بازرسی، شمارش و اندازه گیری باشد. انبار مصالح باید از هر لحاظ قابل حفاظت بوده تا مصالح در مقابل عوامل جوی و عوامل دیگر مصون باشد.

ج) هرگاه یا توزیع مصالح و لوازمی در داخل كشور در انحصار دولت باشد، كارفرما تسهیلات لازم برای تهیه آن مصالح و لوازم را فراهم می‌كند. اگر تهیه بعضی از مصالح یا لوازم، طبق مشخصات ذی ربط در داخل كشور میسر نباشد و ورود آنها هم از طرف دولت ممنوع شده یا بشود، كارفرما یا خودش اجازه ورود مصالح و لوازم مزبور را برای پیمانكار تحصیل می‌كند یا مشخصات را تغییر می‌دهد.

د) در مواردی كه باید مصالح و تجهیزاتی باید بوسیله پیمانكار از خارج كشور تهیه شود، كارفرما اجازه ورود آنها را از سازمانهای ذی ربط به هزینه پیمانكار تحصیل می‌نماید. هرگاه ضمن اجرای كار، محدودیتهای جدیدی پیش آید كه بعلت آن، پیمانكار نتواند مصالح و تجهیزات مورد نیاز اجرای كار را، در مدتی كه برنامه پیشرفت كار ایجاب می‌كند، از خارج كشور تهیه و وارد كند، مراتب را با ذكر دلیل و ارائه اسناد از طریق مهندس مشاور به اطلاع كارفرما می‌رساند تا با توجه به برنامه زمانی اجرای كار، كارفرما در مورد چگونگی تأمین این قبیل مصالح و تجهیزات، تصمیمگیری نماید.

ه) در صورتیكه در اسناد و مدارك پیمان، مشخصاتی برای ماشین آلات و ابزار اجرای كار تعیین شده باشد، پیمانكار باید آنها را طبق مشخصات تعیین شده تأمین كند. هرگاه ضمن اجرای كار، مهندس مشاور تشخیص دهد كه ماشین آلات و ابزار موجود پیمانكار، برای اتمام كار در مدت پیمان كافی نیست یا مشخصات آنها برای اجرای كار، مناسب نیست، مراتب را به پیمانكار ابلاغ می‌كند. پیمانكار مكلف است كه ماشین آلات و ابزار خود را طبق نظر مهندس مشاور و در مدتی كه نامبرده تعیین می‌نماید، تكمیل و تقویت كند، بدون اینكه برای این كار، ادعای خسارت یا هزینه‌های اضافی از كارفرما داشته باشد.

و) پیمانكار نمی تواند ماشین آلات و ابزاری را كه برای انجام عملیات لازم است از كارگاه خارج كند. در مورد بیرون بردن ماشین آلاتی كه در كارگاه مورد نیاز نیست، پیمانكار، تقاضای بیرون بردن ماشین آلات مزبور را به مهندس مشاور تسلیم میكند. مهندس مشاور، به تقاضای او رسیدگی می‌كند، و در صورتی كه موجه باشد، اجازه خروج می‌دهد.

ز) در صورتی كه طبق اسناد و مدارك پیمان، تأمین اقلامی از تجهیزات كه پیمانكار باید نصب كند و به صورت دائم دركار باقی بماند، در تعهد كارفرما باشد، پیمانكار مسئول عملكرد ناقص احتمالی این تجهیزات نیست، مگرآنكه ثابت شود كه نقص آنها مربوط به كار پیمانكار است.

ح) اگر در اسناد و مدارك پیمان، تكلیفی برای تهیه غذا، مسكن و دفتر كاركنان كارفرما مهندس مشاور و آزمایشگاه در محل كار بعهده پیمانكار گذاشته شود، پیمانكار موظف به تأمین آنها، طبق شرایط پیش بینی شده، می‌باشد.

ماده21. حفاظت از كار و شخص ثالث، بیمه كار، مراقبتهای لازم

الف) پیمانكار از روز تحویل كارگاه تا روز تحویل موقت عملیات موضوع پیمان، مسئول حفظ و نگهداری كارهای انجام شده، مصالح، تجهیزات، ماشین آلات و ابزار، زمینها، راهها، تأسیسات و بناهایی می‌باشد كه زیر نظر و مراقبت او قرار دارد، و به همین منظور، اقدامات لازم را برای نگهداری و حفاظت آنها در داخل كارگاه در مقابل عوامل جوی و طغیان آب رودخانه‌ها و سرقت و حریق و مانند اینها به عمل می‌آورد.

ب) پیمانكار در چارچوب مقررات و دستورالعملهای حفاظت فنی و بهداشت كار، مسئول خسارتهای وارد شده به شخص ثالث در محوطه كارگاه است، و در هر حال، كارفرما در این مورد هیچ مسئولیتی به عهده ندارد. كارفرما و مهندس مشاور می‌توانند در صورت مشاهده عدم رعایت دستورالعملهای حفاظت فنی و بهداشت كار، دستور توقف بخشی از كار را كه دارای ایمنی لازم نیست تا برقراری ایمنی طبق دستورالعملهای یاد شده صادر نمایند. در این حالت، پیمانكار حق مطالبه خسارت در اثر دستور توقف كار را ندارد. پیمانكار متعهد است كه تدابیر لازم برای جلوگیری از وارد شدن خسارت و آسیب به املاك مجاور اتخاذ نماید، و اگر در اثر سهل انگاری او خسارتی به املاك و تأسیسات مجاور یا محصول آنها وارد آید، پیمانكار مسئول جبران آن می‌باشد.

ج) پیمانكار مكلف است كه پیش از شروع كار، تمام یا آن قسمت از كارهای موضوع پیمان را كه در اسناد و مدارك پیمان تعیین شده است، در مقابل مواردی از حوادث مذكور در اسناد یاد شده به نفع كارفرما نزد مؤسسه‌ای كه مورد قبول كارفرما باشد بیمه نموده و بیمه نامه‌ها را به كارفرما تسلیم كند.
بیمه نامه‌ها باید تا تاریخ تحویل موقت اعتبار داشته باشد، تا زمانی كه تحویل موقت انجام نشده است، پیمانكار مكلف است‌كه بیمه نامه هارا تا مدتی‌كه لازم است تمدیدكند.كارفرما هزینه‌های مربوط به بیمه به شرح پیشگفته را در مقابل ارائه اسناد صادر شده از سوی بیمه گر، عیناً به بیمه گر پرداخت می‌كند. آن قسمت از هزینه‌های بیمه كه مربوط به مدت تأخیر غیر مجاز پیمانكار می‌باشد، به حساب بدهی پیمانكار منظور می‌شود.
در صورت بروز حادثه‌ای كه باعث از بین رفتن تمام یا قسمتی از كارهای انجام یافته و مصالح و تجهیزات پایكار شود، پیمانكار موظف است كه : اولاً مراتب را فوراً به كارفرما و مهندس مشاور و طبق مقررات بیمه به بیمه گر اطلاع دهد، ثانیاً طبق دستور كارفرما و مهندس مشاور، كارها را به حالت اولیه باز گرداند.
برنامه زمانی انجام كارهای پیشگفته توسط پیمانكار تهیه می‌گردد و پس از تأیید مهندس مشاور و كارفرما به اجرا در می‌آید. كارفرما خسارتهای وارد شده برآنچه را كه بیمه شده است از بیمه گر وصول می‌نماید و مبلغ وصول شده از بیمه گر را برای تجدید عملیات به تناسب پیشرفت كار و طبق هزینه‌ها تمام شده، اعم از هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم( بالاسری)، با تأیید مهندس مشاور به تدریج تا اعاده كار به حالت اولیه به پیمانكار پرداخت می‌كند.
كارفرما باید كارهای موضوع پیمان را به نحوی بیمه كند كه در صورت بروز حادثه، خسارت دریافتی از بیمه گر برای اعاده كارها به حالت اولیه كافی باشد، در صورتیكه تكلیف بیمه كار در اسناد و مدارك پیمان تعیین نشده باشد، پیش از شروع كار، پیمانكار چگونگی بیمه كار را از كارفرما استعلام می‌نماید و كارفرما در مدت 10 روزكارها و حوادث مشمول بیمه را تعیین و به پیمانكار ابلاغ می‌كند تا پیمانكار طبق مفاد این بند، در مورد بیمه كار اقدام كند. اگركارفرما عملیات موضوع پیمان را بیمه نكند، در صورت وقوع حادثه، جبران خسارتهای وارد شده به عهده او می‌باشد.

د) پیمانكار موظف است كه تمام ساختمانها و تأسیسات موقت، ماشین آلات ابزار و وسایل كارگاه را، كه متعلق به او یا در اختیار اوست و برای انجام عملیات موضوع پیمان به كار می‌گیرد، به هزینه خود بیمه كند و رونوشت بیمه نامه‌ها را به كارفرما تسلیم نماید. ماشین آلات و ابزاری را كه كارفرما در اختیار پیمانكار قرار می‌دهد كارفرما بیمه می‌كند.

ه‍) پیمانكار موظف است كه روشنایی قسمتهایی از داخل كارگاه را كه باید روشن باشد تأمین كند، و همچنین تمام علائم راهنمایی و خطر و وسایل حفاظتی، و در صورت لزوم حصاركشی را فراهم نماید و تعداد كافی نگهبان و مراقب در هر جا كه لازم باشد، بگمارد.

و) پیمانكار متعهد است‌كه عملیات اجرایی خود را طوری انجام دهدكه راه عبور مناسبی در پیاده رو و سواره رو برای عبورومرور رهگذران و وسایط نقلیه همواره باز بماند ومصالح خود را در محلهایی انبار كند كه موجب ناراحتی یا زحمت ساكنان اطراف، یا رهگذران نشود. استفاده از ماشین آلات و ابزار در ساعات عادی كار، و در نتیجه صدای آنها و همچنین استفاده از راههای معین به منظور انجام عملیات، مزاحمت تلقی نمی شود.
در مواردی كه اجرای كار ایجاب كند كه قسمتی از سواره رو، یا پیاده رو برای موقت و با اطلاع مهندس مشاور یا مهندس ناظر به كلی مسدود شود، پیمانكار باید با كسب مجوز لازم از مقامات محلی، عبور و مرور را با راههای انحرافی كه مسیر آنها باید به تأیید مهندس مشاور برسد، تأمین كند كارفرما نیز مساعدت لازم را برای تحصیل مجوزهای مورد نیاز به عمل می‌آورد.
اگر ترتیب احتساب و پرداخت هزینه ایجاد و نگهداری راههای انحرافی در اسناد و مدارك پیمان معین نشده باشد، این هزینه‌ها به عهده پیمانكار است همچنین پیمانكار متعهد است كه در حمل مصالح و ماشین آلات و عبور آنها از راهها، پلها و تونلها، رعایت قوانین، مقررات و استاندارد‌ها را بكند و اگر عبور ماشین یامصالحی ترتیب خاصی راایجاب كند، با نظر كارفرما یا مهندس مشاور اقدام نماید. هرگاه پیمانكار برخلاف مفاد این بند رفتار كند، مسئول جبران خسارتهای وارد شده می‌باشد.

ز) پیمانكار متعهد است كه انتظامات كارگاه را تأمین كند و از ورود اشخاص غیر مجاز و كسانی كه باعث اختلال نظم كارگاه می‌شوند خود یا توسط مقامات انتظامی جلوگیری كند.

ح) هرگاه پیمانكار در اجرای تمام یا قسمتی از موارد درج شده در این ماده سهل انگاری یا كوتاهی كند و از انجام تعهداتی كه طبق آن بعهده گرفته است خودداری نماید، كارفرما حق دارد آن تعهدات را به جای پیمانكار انجام دهد و هزینه‌های انجام شده و خسارت وارده شده را به اضافه 15 درصد به حساب بدهی پیمانكار منظور كرده و از مطالبات وی كسر نماید. در اینصورت، هرگونه ادعای پیمانكار نسبت به این قبیل پرداختها و همچنین نسبت به تشخیص كارفرما، خواه از نظر اساس تخلف و خواه از نظر مبلغ پرداختی، بی اثر می‌باشد.

ماده 22. ترتیب گردش مدارك، نقشه‌ها و ابلاغ دستوركارها

الف) تمام نقشه ها، مشخصات، دستورالعملها و استانداردهای فنی كه دارای مهر و امضای مهندس مشاور است، به تعداد نسخه‌های درج شده در اسناد و مدارك پیمان و در صورتیكه در اسناد و مدارك پیمان تعداد نسخه معین نشده باشد،دردو نسخه بدون دریافت هزینه دراختیارپیمانكارقرارمیگیرد. در صورت نیاز پیمانكار، نسخه‌های اضافی به هزینه او تكثیر می‌شود. پیمانكار باید یك نسخه از نقشه‌ها و مشخصات، با آخرین تغییرات آنها را همیشه در كارگاه نگهداری كند،تا در صورت لزوم به منظوربازرسی كارهادراختیارمهندس مشاور كارفرما یا نمایندگان آنها قرار گیرد. نسخه اصل نقشه‌ها و مدارك، تا پایان كار نزد مهندس مشاور باقی می‌ماند.

ب) پیمانكار موظف است كه پیش از آغاز هر قسمت از كار، تمام نقشه ها، دستورالعملها و دیگر اسناد و مدارك فنی مربوط به آن قسمت را با دقت مطالعه كند و اندازه درج شده در نقشه‌ها را كنترل نماید، به نحوی كه هیچگونه ابهامی از نظر چگونگی اجرای كاربرای خودوكاركنانش باقی نماند به طوركلی، كمبود نقشه برای هر قسمت از كار هرگز از تعهدات پیمانكار مبنی براجرای كامل كار نمیكاهد درصورت مشاهده اشتباه دراندازه هایاهرگونه ابهام یاكسری درمدارك، نقشه‌ها یا دستورالعملها پیمانكار باید به موقع رفع نقص آنها را از مهندس مشاور درخواست كند. مهندس مشاور موظف است‌كه با توجه به برنامه زمانی اجرای كار، برای تكمیل نقشه‌ها و ابلاغ به پیمانكار اقدام كند.

ج) هرگاه پیمانكار در مورد درستی بعضی از نقشه‌ها و محاسبات یا دستور كارها یا مشخصات مصالح و تجهیزاتی كه بنا به دستور كارفرما از منابع معینی تحصیل می‌شود ایرادی داشته باشد، باید با توجه به برنامه زمانی تفصیلی، مراتب را با ذكر دلیل به اطلاع مهندس مشاور برساند. در صورتی كه مهندس مشاور، درستی مدارك پیشگفته را تأیید كند، ولی پیمانكار همچنان نسبت به آنها ایراد داشته باشد، پیمانكار باید موضوع را به كارفرما منعكس نماید و پس از دریافت نظر كارفرما، طبق نظر او انجام دهد. در چنین حالتی، پیمانكار فقط مسئول اجرای درست كار است و در مورد صحت نقشه ها، مشخصات، محاسبات و دستور كارهای مربوط، مسئولیتی ندارد. هزینه رفع عیب و نقص در چنین مواردی به عهده پیمانكار نمی باشد.

د) پیمانكار، نقشه‌های كارگاهی را كه نقشه‌های جزئیات ساخت قطعات وقسمتهایی از كار است، در صورت نیاز ضمن اجرای كار، بر اساس نقشه‌های اجرایی، مشخصات فنی و دستورالعمل سازندگان، تهیه می‌كند و در سه نسخه، كه یك نسخه آن قابل تكثیر می‌باشد، تسلیم مهندس مشاور مینماید.مهندس مشاور، نقشه‌های یاد شده را پس از بررسی و اصلاح لازم، تأیید و در یك نسخه به پیمانكارابلاغ میكند. نسخه قابل تكثیر این مدارك نزد مهندس مشاور نگهداری می‌شود.

ه‍) نقشه‌های چون ساخت، نقشه‌های كارهای انجام شده به نحوی كه اجرا شده اند، می‌باشند و شامل تمام نقشه‌های اجرایی، اعم از تغییر یافته یا بدون تغییر است. پیمانكار باید نقشه‌های چون ساخت را به تدریج وطبق نظر مهندس مشاور، درسه نسخه‌كه یك نسخه از آن قا بل تكثیر باشد تهیه كند و برای بررسی و تأیید، به مهندس مشاور بدهد. مهندس مشاور،یك نسخه از نسخه‌های‌چون ساخت تأیید شده را در اختیار پیمانكار قرار می‌دهد.

و) پیمانكار باید مشخصات فنی، نقشه‌ها و دستورالعملهای نصب، راه اندازی و بهره برداری تجهیزاتی را كه تأمین آنها به عهده اوست، از سازنده آنها بگیرد و در دو نسخه، به مهندس مشاور بدهد. مهندس مشاور، براساس مدارك سازنده، نقشه‌های اجرایی محل استقرار تجهیزات یاد شده را تهیه و برای اجرا به پیمانكار ابلاغ می‌كند.

ز) مهندس مشاور، تمام موافقت ها، معرفی ها، تصویبها، اخطارها و دستور كارها را بصورت كتبی، به پیمانكار ابلاغ می‌كند، و در صورت لزوم، به نحو پیش بینی شده در اسناد و مدارك پیمان، به تأیید كارفرما نیز می‌رساند و سپس به پیمانكار ابلاغ می‌كند. پیمانكار پس از وصول دستور كارها، می‌تواند برای اصلاح آنها اظهار نظر كند. اما در هرحال، موظف به اجرای چنین دستور كارهایی است. در موارد صدور دستور كار شفاهی از سوی مهندس مشاور، پیمانكار می‌تواند درخواست ابلاغ كتبی آنها را بنماید و مهندس مشاور نیز موظف است كه دستور كارها را كتبی به پیمانكار ابلاغ كند، در غیر این صورت، این دستور كارها برای پیمانكار معتبر نیست. مهندس مشاور یك نسخه رونوشت از تمام نامه‌های ابلاغی، همراهی با نقشه ها، دستور كارها و صورت جلسه‌ها را برای كارفرما ارسال می‌كند.

ح) پیش از تحویل موقت كار طبق ماده 39، پیمانكار دستورالعملهای راه اندازی، راهبری تعمیر و نگهداری را همراه با نقشه‌های چون ساخت در سه نسخه، كه یك نسخه آن قابل تكثیر می‌باشد، به مهندس مشاور می‌دهد. مدارك یاد شده باید به نحوی باشد كه راهبری، تعمیر و نگهداری تمام قسمتهای موضوع پیمان به سهولت انجام شود. در صورتی كه در اسناد و مدارك پیمان، تعداد نسخه یا مشخصات ویژه‌ای برای مدارك موضوع این بند تعیین شده باشد، طبق آن عمل می‌شود.

ماده23. حفاظت تأسیسات زیربنایی و تغییر وضع آنها

پیمانكار باید عملیات موضوع پیمان را به نحوی اجرا كند كه به تأسیسات زیربنایی موجود در كارگاه، مانند خطوط آب، برق، گاز، مخابرات و مانند اینها آسیبی وارد نشود. هرگاه در اثر عمل پیمانكار، به تأسیسات یاد شده صدماتی وارد شود، پیمانكار متعهد است كه هزینه ترمیم و برقراری مجدد آنها را بپردازد هرگاه پیمانكار نسبت به جبران خسارت وارد شده اقدام لازم و فوری به عمل نیاورد، كارفرما می‌تواند به هر طریق كه مصلحت بداند، برای رفع نقص و خسارت اقدام كند و هزینه آن را به اضافه 15 درصد به حساب بدهی پیمانكار منظور كند و پیمانكار، از این بابت، حق هیچگونه اعتراضی را ندارد.

در صورتی كه موقعیت تأسیسات زیرزمینی در اسناد و مدارك پیمان مشخص نشده باشد پیمانكار باید با توجه به برنامه زمانی اجرای كار، تعیین وضعیت آنها را از مهندس مشاور استعلام كند و پس از اعلام نظر مهندس مشاور، برای عملیات حفاری اقدام نماید بدین ترتیب مسئولیت پیمانكار در مورد بروز هر نوع حادثه و پرداخت خسارت و هزینه‌های پیشگفته در مورد تأسیسات زیرزمینی، منوط به آن است كه نوع، محل یا مسیر تأسیسات مزبور به اطلاع پیمانكار رسیده یا در اسناد و مدارك پیمان مشخص شده باشد.

هرگاه انجام عملیات موضوع پیمان، تغییر وضع تأسیسات یاد شده را ایجاب كند، پیمانكار به كارفرما اطلاع می‌دهد تا سازمانهای ذیربط، برای تغییر وضع آنها اقدام كنند. هزینه‌های مربوط به عملیات یاد شده، به عهده كارفرماست.

ماده24. واگذاری، پیمانكاران جزء

الف) پیمانكار حق واگذاری پیمان به دیگران را ندارد.

ب) پیمانكار می‌تواند به منظور تسهیل و تسریع در اجرای قسمت یا قسمتهایی از عملیات موضوع پیمان، پیمانهایی با پیمانكاران جزء ببندد، مشروط به آنكه آنان را ازواگذاری كار به دیگران ممنوع كند. در صورتیكه در اسناد و مدارك پیمان، كارفرما، لزوم تأیید صلاحیت پیمانكاران جزء را پیش بینی كرده باشد، پیمانكار موظف است كه، تأیید كارفرما را در این مورد تحصیل نماید. این واگذاری نباید از پیشرفت كار طبق برنامه زمانی اجرای كار بكاهد، و به هر حال به هیچ روی، از مسئولیت و تعهدات پیمانكار نمی كاهد. پیمانكار مسئول تمام عملیاتی است كه توسط پیمانكاران جزء یا كاركنان آنها انجام می‌شود. در پیمانهای بین پیمانكار و پیمانكاران جزء باید نوشته شود كه در صورت بروز اختلاف بین آنها، كارفرما حق دارد، در صورتی كه مقتضی بداند، به مورد اختلاف رسیدگی كند. پیمانكار و پیمانكار جزء نیز می‌پذیرند كه نظر كارفرما در این مورد قطعی است و تعهد می‌كنند كه الزاماً آن را اجرا كنند.

هرگاه در پرداخت مطالبات پیمانكاران جزء، با توجه به شرایط درج شده در پیمان آنها، تأخیری روی دهد، در صورتی كه پیمانكار جزء، تعهدات خود را بر اساس پیمان تنظیمی خود با پیمانكار كاملاً انجام داده و كار او مورد قبول و تأیید مهندس مشاور باشد،كارفرما می‌تواند بنا بر تقاضای پیمانكار جزء، با حضور نماینده پیمانكار، به‌كار او رسیدگی كند. اگر در اثر این رسیدگی، پیمانكار جزء طلبكار شود و پیمانكارازپرداخت آن خودداری كندكارفرما حق داردطلب پیمانكارجزءرا برای كارهایی كه صورت وضعیت آن به پیمانكار پرداخت شده است، از محل مطالبات پیمانكار بپردازد. در صورتی كه با اخطار كارفرما، پیمانكار یا نماینده او ب‌رای رسیدگی حاضر نشوند، كارفرما رسیدگی می‌نماید و به شرح پیشگفته عمل می‌كند و این عمل قطعی و غیر قابل اعتراض است.

هرگاه پس از فسخ یا خاتمه پیمان، پیمانكاران جزء، مطالباتی از پیمانكار داشته باشند، مهندس مشاور و كارفرما، به شرح پیشگفته موضوع را رسیدگی می‌نمایند. اگر پس از رسیدگی و تهیه صورتحساب نهایی، پیمانكار مطالباتی داشته باشد، كارفرما می‌تواند طلب پیمانكاران جزء را از محل مطالبات پیمانكار بپردازد.

ماده 25. اجرای كار در شب

اجرای كار در شب در موارد زیر مجاز است.

الف) در برنامه زمانی تفصیلی پیش بینی شده باشد.

ب) هرگاه به سبب بروز تأخیرهایی از سوی پیمانكار، انجام كار طبق تشخیص پیمانكار در مدت پیمان امكان پذیر نباشد، پیمانكار می‌تواند بدون آنكه حق دریافت اضافه هزینه كار را داشته باشد با تأیید مهندس مشاور و موافقت كارفرما، قسمتی از كار را در شب اجرا كند.

ج) هرگاه مهندس مشاور تشخیص دهد كه پیشرفت كار پیمانكار، به نحوی نیست كه همه عملیات در مدت پیمان پایان یابد، می‌تواند پس ازموافقت كارفرما، میتواند به پیمانكار دستور دهد كه قسمتی از كار را در شب اجرا كند. در این حالت پیمانكار مكلف به اجرای این دستور است و حق ادعا یا مطالبه هیچ گونه خسارت و اضافه بها ندارد.

د) اگر به تشخیص مهندس مشاور و تأیید كارفرما برای جبران تأخیرهایی كه ناشی از قصور پیمانكار نیست، كار در شب نیز انجام شود، اضافه هزینه‌های مربوط به كار در شب، با تأیید مهندس مشاور و تصویب كارفرما، پرداخت می‌شود. در محاسبه این هزینه‌ها به منظور تعیین هزینه‌های اضافی دستمزد نیروی انسانی برای كار در شب، باید مقررات قانون كار و امور اجتماعی ملاك عمل قرارگیرد. پیمانكار متعهد است كه ترتیب كار را طوری دهد كه تا حد امكان، اجرای كار در شب برای ساكنان مجاور مزاحمتی ایجاد نكند.

ماده26. آثار تاریخی و اشیای عتیقه

هرگاه ضمن اجرای كار، اشیای عتیقه یا آثار تاریخی و مسكوكات قدیمی و مانند آن، در محل كار پیدا شود، پیمانكار متعهد است كه بی درنگ مراتب را از طریق مهندس مشاور به اطلاع كارفرما و طبق قوانین به اطلاع دستگاههای انتظامی برساند.كارفرمابرای حفظ ونگهداری یاانتقال اشیای عتیقه، اقدام فوری بعمل می‌آورد.

پیمانكار باید تا زمان اقدام به حفاظت از سوی كارفرما یا مقامات ذیربط، برای حفظ و نگهداری اشیا و آثار مزبور، مراقبت لازم را بعمل آورد.

هرگاه اجرای این ماده، موجب توقف یا تعطیل عملیات موضوع پیمان گردد، طبق ماده 49 رفتار می‌شود.

ماده27. اقامتگاه قانونی

اقامتگاه قانونی كارفرما و پیمانكار همان است كه در موافقتنامه پیمان نوشته شده است. در صورتی كه یكی از طرفین، محل قانونی خود را تغییر دهد، باید نشانی جدید خود را دست كم 15 روز پیش از تاریخ تغییر، به طرف دیگر اطلاع دهد، تا وقتی كه نشانی جدید به طرف دیگر اعلام نشده است، مكاتبات به نشانی سابق ارسال می‌شود و دریافت شده تلقی می‌گردد.

فصل سوم: تعهدات و اختیارات كارفرما

ماده28. تحویل كارگاه

الف) كارفرما متعهد است كه كارگاه را بی عوض و بدون معارض تحویل پیمانكار دهد.

اگراجرای كار در زمینها و محلهای تحویلی، مستلزم اخذ پروانه یا پرداخت حقوقی از قبیل عوارض شهرداری، حق ریشه و مستحدثات و مانند اینها باشد، كارفرما متعهد به تحصیل پروانه ساختمان و پرداخت وجوه مزبور است.

تبصره1. اگر در اسناد و مدارك پیمان، تأمین تمام یا قسمتی از زمین مورد نیاز تجهیزكارگاه به عهده پیمانكار گذاشته شده باشد، طبق شرایط پیش بینی شده در پیمان عمل می‌شود.

تبصره2. در صورتی كه محل تحویل شده به پیمانكار معارض پیدا كند وموجب توقف اجرای تمام یا قسمتی از كار شود، آن قسمت از كار كه متوقف شده است، مشمول تعلیق می‌گردد و طبق ماده 49 رفتار می‌شود.

ب) كارفرما پس از مبادله پیمان، تاریخ تحویل كارگاه را كه نباید بیشتر از 30 روز از تاریخ مبادله پیمان باشد، به پیمانكار اعلام می‌كند. پیمانكار باید در تاریخ تعیین شده در محل كار حاضر شود و طی صورت مجلسهایی، اقدام به تحویل گرفتن كارگاه نماید.در صورتیكه حداكثر 30 روز از تاریخ تعیین شده برای تحویل كارگاه حاضر نشود، كارفرما حق دارد كه طبق ماده 46، پیمان را فسخ كند.

در صورت مجلس‌های تحویل كارگاه باید حدود و موقعیت زمینها و محلهایی كه در آنها موضوع پیمان اجرا می‌شود و نقاط نشانه با مشخصات آنها، محور عملیات و محل منابع تهیه مصالحی كه باید در كارگاه تولید گردد، درج شود.

اگر تحویل كارگاه بطور یك جا میسر نباشد، كارفرما باید كارگاه را به ترتیبی تحویل دهد كه پیمانكار بتواند عملیات موضوع پیمان را طبق برنامه زمانی تفصیلی انجام دهد. در این حالت نیز مهلت كارفرما برای تحویل دست كم اولین قسمت از كارگاه كه برای تجهیز كارگاه و شروع عملیات موضوع پیمان لازم است، حداكثر30 روز است.

ج) هرگاه كارفرما نتواند كارگاه را به ترتیبی تحویل دهد كه پیمانكار بتواند كار را طبق برنامه زمانی تفصیلی انجام دهدومدت تأخیر در تحویل كارگاه بیش از یك ماه 3 شود، كارفرما به منظور جبران خسارت تأخیر در تحویل كارگاه، هزینه‌های اضافی ایجاد شده برای پیمانكار را كه طبق رابطه زیر محاسبه می‌شود، پرداخت می‌كند، مشروط به اینكه با تأیید مهندس مشاور پیمانكار در محلهای تحویل شده تأخیر غیر مجاز نداشته باشد.

مبلغ‌كارهایی‌كه‌درتحویل‌محل

(مدت تأخیربه ماه )(اجرای آن تاخیرشده است)(متوسط كاركردفرضی ماهانه) 5/7 = مبلغ خسارت تاخیرتحویل كارگاه

پس ازكسریك ماه مبلغ اولیه پیمان 100

اگر مدت تأخیر از30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه، هركدام كه كمتر است بیشتر شود، حقوقی به پیمانكارتعلق میگیرد، بدین ترتیب كه اگرمبلغ كارهای پیش بینی شده درمحلهای تحویل نشده تا25 درصد مبلغ اولیه پیمان باشد، پیمانكار می‌تواند با اطلاع قبلی 15 روزه آن قسمت از كار را از تعهدات خود حذف كند ولی اگر این مبلغ بیشتر از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان باشد، در صورت اعلام خاتمه پیمان از سوی پیمانكار، پیمان خاتمه یافته وازطبق ماده48عمل می‌شود. هرگاه پیمانكار در محلهایی كه در تحویل آنها بیش از مدت پیشگفته تأخیر شده است، كار اجرایی را شروع نماید، حق حذف تعهدات در آن قسمت از كار را از خود سلب می‌نماید.

تبصره- اگر كارفرما نتواند هیچ قسمت از كارگاه را به پیمانكار تحویل دهد، برای تأخیر بیش از یك ماه تا 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه، هركدام كه كمتر است، نسبت به تاریخ مبادله پیمان، ماهانه معادل مبلغ 5/2 درصد متوسط كاركرد فرضی ماهانه را به پیمانكار پرداخت می‌كند. اگر پیمانكار پس از انقضای 30 درصد مدت پیمان یا 6 ماه، هركدام كه كمتر است، مایل به ادامه یا اجرای كار نباشد، با اعلام او، قرارداد طبق ماده 48 خاتمه پیدا می‌یابد و پیمانكار هیچگونه دعاوی دیگری نمی تواند مطرح نماید.

خسارت تأخیر در تحویل تمام یا قسمتی از كارگاه، برای مدت مازاد بر یك ماه، حداكثر تا 30 درصد

مدت پیمان یا 6 ماه ،هر كدام كه كمتر است ،قابل پرداخت است.

د) در مواردی كه به استناد این ماده، قسمتی از تعهدات پیمانكار حذف شود، تضمین انجام تعهدات پیمانكار نیز به تناسب كاهش داده می‌شود.

ه‍) پیمانكار نمی تواند جز آنچه طبق نقشه‌ها و دستور كارهاست، در زمینها و محل‌های متعلق به كارفرما یا ملك غیر كه از طرف كارفرما به پیمانكار تحویل شده است، اقدام به احداث بنا یا ساختمان كند. اگر در اثر اجرای كار در ملك غیر كه از سوی كارفرما تحویل شده است، صاحب ملك اقامه دعوا و درخواست خسارت و جلوگیری و توقف كار نماید، طرف ادعا كارفرماست و پیمانكار هیچگونه مسئولیت و تعهدی در این مورد ندارد.

و) در صورتی كه طبق اسناد و مدارك پیمان، تأمین تمام یا قسمتی از زمین مورد نیاز تجهیز كارگاه به عهده پیمانكار باشد یا پیمانكار بخواهد طبق صلاحدید خود از محلهایی خارج از محلهای تحویلی كارفرما برای تجهیزكارگاه استفاده كند،باید موقعیت آنهارا با تأییدكارفرما برساند.دراین حالت، مسئولیت هرنوع ادعاوطلب خسارت از سوی صاحب ملك به عهده پیمانكار است و كارفرما در این موارد مسئولیتی ندارد.

هرگاه پیمانكار محلهای مورد نیاز تجهیز كارگاه را به صورت اجاره‌ای در اختیار بگیرد باید در اجاره نامه آنها، امكان انتقال مورد اجاره را به كارفرما پیش بینی كند.

ماده 29. تغییر مقادیر كار، قیمتهای جدید، تعدیل نرخ پیمان

الف) در ضمن اجرای كار، ممكن است مقادیردرج شده درفهرست بهاومقادیرمنضم به پیمان تغییر كند. تغییر مقادیر به وسیله مهندس مشاور محاسبه می‌شود و پس از تصویب كارفرما به پیمانكار ابلاغ میگردد. پیمانكار بادریافت ابلاغ تغییرمقادیركارموظف به انجام كار با نرخ پیمان است، به شرط آنكه مبلغ ناشی از تغییر مقادیر كار، از حدود تعیین شده در زیر بیشتر نشود.

1) افزایش مقادیر باید درچارچوب موضوع پیمان به پیمانكار ابلاغ شود. جمع مبلغ مربوط به افزایش‌ مقادیر و مبلغ كارهای با قیمت‌جدید”موضوع بند ج” نبایداز 25 درصد‌مبلغ‌اولیه پیمان بیشتر شود.

تبصره- اگر نرخ پیمان مشمول تعدیل آحادبها باشد، برای محاسبه افزایش مبلغ پیمان به سبب قیمتهای جدید، ابتدا قیمتهای جدید به مبنای نرخ پیمان تبدیل می‌شود و سپس ملاك محاسبه قرار میگیرد.

2) جمع مبلغ مربوط به كاهش مقادیر و حذف آنها نباید از 25 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود. اگر

این مبلغ، ازحد تعیین شده بیشتر شود و پیمانكار با اتمام‌كار با نرخ پیمان‌موافق باشد، عملیات موضوع پیمان در چارچوب پیمان انجام می‌شود. ولی در صورتی كه پیمانكار مایل به اتمام كار نباشد، پیمان طبق ماده 48 خاتمه داده می‌شود.

تبصره1. در صورت حذف قسمتهایی از كار به استناد بند ج ماده 28، برای تعیین حد افزایش یا كاهش مقادیر طبق بندهای 1و2، به جای مبلغ اولیه پیمان، مبلغ اولیه پیمان پس از كسر مبلغ كارهای حذف شده به وسیله پیمانكار، ملاك قرار می‌گیرد.

تبصره2. اضافه یا كاهش مقادیر كار طبق مفاد بندهای (الف – 1) و( الف – 2) این ماده تا 10 درصد با دستور مهندس مشاور عمل می‌شود، ولی اضافه بر آن با تصویب كارفرما قابل اجراست.

ب) در صورتیكه پس از تكمیل كار و تصویب صورت وضعیت قطعی مشخص شود، مقادیركار بدون آنكه از سوی كارفرما كم شده باشد، نسبت به مقادیر منضم به پیمان كاهشی بیش از حد تعیین شده در بند “ الف – 2” داشته باشد، در این حالت نیز نرخ پیمان ملاك عمل است.

ج) اگر در چارچوب موضوع پیمان، كارهایی به پیمانكار ابلاغ شود كه برای آنها قیمت و مقدار در فهرست بها و مقادیر منضم به پیمان پیش بینی نشده است، پیمانكار باید بی درنگ پس از دریافت ابلاغ مهندس مشاور، قیمت پیشنهادی خود را برای اجرای كارهای یاد شده، همراه با تجزیه قیمت، به مهندس مشاور تسلیم كند. قیمتی كه با توافق پیمانكار و مهندس مشاور تعیین شود وبه تصویب كارفرما برسد، ملاك پرداخت است. قیمتهای جدیدی كه به اینصورت تعیین می‌شود باید برحسب هزینه اجرای كار در محل اجرا محاسبه گردد. از اینرو، تنها ضریب هزینه بالاسری پیمان به قیمتهای جدید اعمال می‌شود.

تبصره- درصورتیكه پیمان با استفاده از فهرستهای بهای واحد پایه منعقد شده باشد، چگونگی تعیین قیمت جدید، علاوه بر مفاد این بند، تابع دستورالعمل نحوه استفاده از قیمتهای پایه در تعیین قیمت جدید با اولویت دستورالعمل یاد شده است.

د) جمع بهای قیمتهای جدید، علاوه بر آنكه تابع سقف تعیین شده در بند الف است، نباید از10 درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر شود.

ه‍) تعدیل نرخ پیمان طبق شرایط پیش بینی شده در شرایط خصوصی است.

ماده30. تغییر مدت پیمان

الف) درصورت وقوع هریك ازمواردزیركه موجب افزایش مدت اجرای كار شود، پیمانكار می‌تواند درخواست تمدید مدت پیمان را بنماید. پیمانكار درخواست تمدید مدت پیمان را با ارائه محاسبات و دلایل توجیهی، به مهندس مشاور تسلیم می‌كند و مهندس مشاور پس از بررسی و تأیید، مراتب را برای اتخاذ تصمیم به كارفرما گزارش می‌كند و سپس نتیجه تصمیم كارفرما را به پیمانكار ابلاغ می‌نماید.

1) در صورتیكه طبق بندهای “ الف” و “ج” ماده 29، مبلغ پیمان تغییر كند.

2) هرگاه به دستوركارفرما یا مهندس مشاور، نقشه‌های اجرایی یا مشخصات فنی تغییر اساسی‌كند.

3) هرگاه كارفرما در تحویل كارگاه، ابلاغ دستور كارها یا نقشه‌ها و تحویل مصالحی كه تهیه آنها به عهده اوست، تأخیر كند. تأخیر در ابلاغ دستور كارها و نقشه‌ها به شرطی مشمول این بند است كه پیمانكار با توجه به برنامه زمانی تفصیلی آنها را از مهندس مشاور درخواست كرده باشد.

4) اگر در تحویل مصالحی كه فروش آنها لزوماً باید با حواله كارفرما صورت گیرد تأخیر ایجاد شود، به شرطی كه پیمانكار با توجه به برنامه زمانی تفصیلی برای تهیه آنها به موقع اقدام كرده باشد.

5)درموارد حوادث قهری و همچنین در موارد مربوط به كشف اشیای عتیقه و آثار تاریخی كه در مواد 26 و 43 پیش بینی شده است.

6) هرگاه محدودیت برای ورود مصالح و تجهیزات طبق بند “ د” ماده 20 پیش آید.

7) در صورتیكه كار طبق ماده 49 به حالت تعلیق درآید.

8) در صورتیكه قوانین و مقررات جدیدی وضع شود كه در تغییر مدت اجرای كار مؤثر باشد.

9) هرگاه كارفرما نتواند تعهدات مالی خود را در موعدهای درج شده در اسناد و مدارك پیمان انجام دهد.

10) موارد دیگری كه به تشخیص كارفرما خارج از قصور پیمانكار باشد.

ب) اگر وقوع برخی از موارددرج شده دربند“ الف”، موجب كاهش مدت پیمان شود، مهندس مشاور با كسب نظر پیمانكار، كاهش مدت پیمان راتعیین میكند و مراتب را برای اتخاذ تصمیم به كارفرما گزارش می‌نماید، و سپس نتیجه را به پیمانكار ابلاغ میكند.

ج) در پایان مدت اولیه پیمان یا هر تمدید مدت پیمان، اگر كار به اتمام نرسیده باشد، مهندس مشاور باكسب نظرپیمانكار و باتوجه به موارد تعیین شده در بند”الف”علل تأخیر كار را بررسی میكند

و میزان مدت مجاز وغیرمجازآن را با توافق پیمانكار تعیین می‌نماید و نتیجه را به كارفرماگزارش می‌كند، و سپس نظركارفرما را در مورد میزان مجاز یا غیر مجاز تأخیر كار به پیمانكار اعلام می‌كند و معادل مدت تأخیر مجاز، مدت پیمان را تمدید می‌نماید.

د) در اجرای مفاد این ماده برای تمدید مدت پیمان، تأخیرهای همزمان ناشی از عوامل مختلف درج شده در بند الف، فقط یكبار محاسبه می‌شود.

ه‍) در اجرای مفاد این ماده، اگر پیمانكار با مهندس مشاور توافق نداشته باشد یا نسبت به تصمیم كارفرما معترض باشد، طبق نظر كارفرما عمل می‌شود و پیمانكار می‌تواند براساس ماده 53 برای حل مسئله اقدام نماید.

ماده31. مدیریت اجرا

كارفرما میتواند قسمتی از اختیارات خود را به شخص حقوقی، كه مدیرطرح نامیده می‌شود، واگذار كند. كارفرما مدیر طرح را با تعیین حدود اختیارات واگذار شده به پیمانكار معرفی می‌نماید. تمام تصمیمگیریهای مدیرطرح در چارچوب اختیارات واگذار شده، درحكم تصمیم كارفرما می‌باشد.

ماده32. نظارت بر اجرای كار

الف) عملیات اجرای پیمانكار، همیشه باید زیر نظر و با اطلاع مهندس مشاور انجام شود. نظارتی كه از طرف كارفرما و مهندس مشاور در اجرای كارها بعمل می‌آید، به هیچ روی از میزان مسئولیت پیمانكار نمی كاهد. نظارت مستقیم بر كار پیمانكار، در محدوده كارگاه و موارد خاص (برای ساخت قطعات و تجهیزات) درخارج ازكارگاه انجام می‌شود. در هر حال، پیمانكار باید گزارش پیشرفت اقدامهایی را كه در خارج از كارگاه به منظور انجام تعهدات پیمان انجام می‌دهد، به مهندس مشاور تسلیم كند.

ب) مهندس مشاور، تنها مرجع فنی پیمانكار برای اجرای موضوع پیمان از سوی كارفرماست. هرگونه تغییرات، اظهار نظرهای فنی و اصلاحات مورد نظر پیمانكاران، سازندگان و بازرسان فنی، پس از هماهنگی با مهندس مشاور انجام می‌گیرد و توسط وی به پیمانكار ابلاغ می‌شود. مواردی كه مهندس مشاور، موظف به كسب مجوز از كارفرما، برای انجام وظایف نظارت است، در اسناد و مدارك پیمان تعیین شده است.

ج) مهندس مشاور به منظور اطمینان از صحت اجرای كار، اقدام به آزمایش مصالح یا كارهای انجام یافته میكند. هزینه انجام آزمایشها بر عهده كارفرماست، مگر آنكه در اسناد و مدارك پیمان ترتیب دیگری هم پیش بینی شده باشد. هرگاه نتایج این آزمایشهاباآنچه كه در مدارك فنی تعیین شده است تطبیق نكند، پیمانكار متعهد است كه مصالح و كارها را طبق دستور مهندس مشاور اصلاح كند.هزینه انجام‌این اصلاحات بعهده پیمانكاراست، مگر آنكه نقص موجود متعلق به مدارك فنی باشد. پیمانكار موظف است كه برای نمونه برداری از مصالح یا انجام هر نوع آزمایش، تعداد لازم كارگر به صورت موردی و موقت به طور رایگان در اختیار مهندس مشاور بگذارد.

د) در صورتیكه مهندس مشاور مواردی از عدم رعایت مشخصات فنی، نقشه‌ها و دیگر مدارك فنی پیمان رادراجرای كارها مشاهده كند، باارسال اخطاریه ای، اصلاح كارهای معیوب را در مدت مناسبی كه با توجه به حجم و نوع كار تعیین می‌نماید از پیمانكار میخواهد. اگر پس از پایان مهلت تعیین شده، پیمانكار نسبت به اصلاح كارها اقدام نكند، كارفرما می‌تواند خودش كارهای معیوب را اصلاح كند و هزینه‌های مربوط را به اضافه 15 درصد، از مطالبات پیمانكار كسر كند. در صورتیكه عدم توجه به اخطار مهندس مشاوربرای اصلاح هركار معیوب از سوی پیمانكار تكرار شود، كارفرما می‌تواند پیمان را طبق ماده 46 فسخ نماید.

ه‍) كارفرمادرمدت اجرای پیمان، هرموقع كه لازم بداند، توسط نمایندگان خود، عملیات پیمانكار را بازرسی می‌كند. پیمانكار موظف است كه هر نوع اطلاعات و مداركی را كه مورد نیاز باشد، در اختیار نمایندگان كارفرما بگذارد و تسهیلات لازم را برای انجام این بازرسیها فراهم سازد.

و)اگر كارفرما در مدت اجرای پیمان، تصمیم به تغییر مهندس مشاور بگیرد، این تصمیم باید دست كم یك ماه پیشتر به اطلاع پیمانكار برسد. پیمانكار و مهندس مشاور موظف هستند كه تكلیف آزمایشهای ناتمام، صورت جلسه‌های دردست اقدام وصورت كاركردهای درحال رسیدگی رامشخص كننددرصورتی كه مهندس مشاور به شرح پیشگفته عمل نكند، كارفرما مستقیماًبه جای مهندس مشاورتكلیف كارهای ناتمام را روشن می‌كند و هزینه‌های مربوط به این اقدام را به حساب بدهی مهندس مشاور منظور می‌نماید. اگر در زمان اعلام كارفرما مبنی بر تغییر مهندس مشاور، بخشهایی از كار توسط پیمانكار در حال اجرا باشد كه اتمام آن بخش منجر به صدورتأییدیه‌های مهندس مشاور شده واین امرموكول به زمان پس ازتغییر مهندس مشاور شود، اینگونه موارد، باید در طول یك س از تاریخ اعلام كارفرما، ا زسوی پیمانكار به كارفرما منعكس شود، تا كارفرما ترتیب لازم را برای عدم انقطاع آن بخش ازكارپیمانكار و صدور به موقع تأییدیه بدهد. كارفرما مهندس مشاور جدید را به پیمانكار معرفی میكند و اختیارات او را طبق آنچه كه برای مهندس مشاور قبلی تعیین شده بود، تنفیذ یا تغییرات مربوط را به پیمانكار ابلاغ مینماید و از آن پس،تصمیمها و دستورهای مهندس مشاور جدید در چارچوب پیمان برای پیمانكار لازم الاجرا است.

ماده33. مهندس ناظر

الف) مهندس ناظر كه نماینده مهندس مشاوردركارگاه است، وظیفه داردكه باتوجه به اسناد و مدارك پیمان، در اجرای كار، نظارت و مراقبت دقیق بعمل آورد و مصالح و تجهیزاتی را كه باید به مصرف برسد، براساس نقشه‌ها و مشخصات فنی مورد رسیدگی و آزمایش قرار دهد و هرگاه عیب و نقصی در آنها یا در نحوه مهارت كاركنان یا چگونگی كار مشاهده كند، دستور رفع آنها را به پیمانكار بدهد. همچنین هرگاه برخی از ماشین آلات معیوب باشد بطوری كه نتوان با آنها كار را طبق مشخصات فنی انجام داد، مهندس ناظر تعمیر یا تعویض آنها را از پیمانكار می‌خواهد. با رعایت مفاد بند “ ب” هرگونه دستوری كه از طرف مهندس ناظر به پیمانكار داده شود، به مثابه دستورهای داده شده توسط مهندس مشاور است و پیمانكار ملزم به اجرای آنهاست.

ب) مهندس ناظر، به هیچ روی حق ندارد كه از تعهدات پیمانكار بكاهد یا موجب تمدید مدت پیمان یا پرداخت اضافی به پیمانكار شود یا هرنوع دستور تغییر كاری را صادر كند.

ج) پیمانكار مكلف است كه دستورهای مهندس ناظر را در حدود مفاد این ماده اجرا نماید، مگر در موردی كه آنها را بر خلاف اسناد و مدارك پیمان تشخیص دهد، كه در این صورت، موظف است كه موضوع را به مهندس مشاور بنویسد و كسب تكلیف كند.هرگاه مهندس مشاور موضوع را فیصله ندهد، نظر كارفرما در آن مورد قاطع می‌باشد.

د) با وجود نظارتی كه از طرف مهندس ناظر در اجرای كارها به عمل می‌آید، كارفرماومهندس مشاور حق دارند مصالح مصرفی و كارهای انجام یافته را مورد رسیدگی قرار دهند و اگر مشخصات آنها را مغایر نقشه‌ها و مشخصات فنی تشخیص دهند، پیمانكار متعهد است مصالح و كارهای معیوب را به هزینه خود تعویض نماید. به هرحال، نظارت مهندس ناظر از مسئولیت پیمانكار نمی كاهد و سلب حق از كارفرما و مهندس مشاور نمی كند.

فصل چهارم: تضمین، پرداخت، تحویل كار

ماده34. تضمین انجام تعهدات

موقع امضای پیمان، برای تضمین انجام تعهدات ناشی ازآن، پیمانكار باید ضمانتنامه‌ای معادل 5 درصد مبلغ اولیه پیمان، صادر شده از طرف بانك مورد قبول كارفرما و طبق نمونه‌ای كه ضمیمه اسناد مناقصه بوده است، تسلیم كارفرما كند. ضمانتنامه یاد شده باید تا یك ماه پس از تاریخ تحویل موقت موضوع پیمان معتبر باشد. تا هنگامی كه تحویل موقت انجام نشده است، پیمانكار مكلف است برای تمدید ضمانتنامه یاد شده اقدام كند و اگر تا 15 روز پیش از انقضای مدت اعتبار ضمانتنامه پیمانكار موجبات تمدید آن را فراهم نكرده و ضمانتنامه تمدید نشود، كارفرما حق دارد كه مبلغ ضمانتنامه را از بانك ضامن دریافت كند و وجه آن را بجای ضمانتنامه، به رسم وثیقه نزد خود نگه دارد. كارفرما تضمین انجام تعهدات را پس از تصویب صورت مجلس تحویل موقت، با توجه به تبصره یك این ماده آزاد می‌كند.

تبصره1. حداكثر تا یك ماه پس از تحویل موقت، آخرین صورت وضعیت موقت طبق ماده 37 بدون منظور داشتن مصالح پایكار تنظیم می‌شود. هرگاه براساس این صورت وضعیت پیمانكار بدهكار نباشد یا جمع بدهی او از نصف كسور تضمین حسن انجام كار كمتر باشد ضمانتنامه انجام تعهدات بی درنگ آزاد می‌شود. ولی هرگاه میزان بدهی پیمانكار از نصف كسور تضمین حسن انجام كار بیشتر باشد، ضمانتنامه انجام تعهدات، بر حسب مورد طبق شرایط تعیین شده در ماده40 یا 52 آزاد میشود.

تبصره2. در صورتیكه تمام یا قسمتی از ضمانتنامه انجام تعهدات، به صورت نقد نزد كارفرما باشد یا با رعایت مقررات، به جای ضمانتنامه بانكی از انواع دیگر اوراق بهادار استفاده شود، چگونگی گرفتن تضمین و استرداد آن در هر مورد، طبق شرایطی است كه در این پیمان برای ضمانتنامه بانكی تعیین شده است

ماده35. تضمین حسن انجام كار

از مبلغ هر پرداخت به پیمانكار، معادل 10 درصد به عنوان تضمین حسن انجام كار كسر و در حساب سپرده نزد كارفرما نگهداری می‌شود. نصف این مبلغ پس از تصویب صورت وضعیت قطعی طبق ماده 40 و نصف دیگر آن پس از تحویل قطعی، با رعایت مواد 42 و52 مسترد می‌گردد.

تبصره- پیمانكار می‌تواند وجوه سپرده تضمین حسن انجام كار را طبق دستور العمل نافذ در زمان ارجاع كار كه شماره و تاریخ آن در اسناد و مدارك پیمان درج شده است، دریافت كند.

ماده36. پیش پرداخت

كارفرما موافقت دارد كه بمنظور تقویت بنیه مالی پیمانكار، مبلغی بعنوان پیش پرداخت به پیمانكار پرداخت كند. میزان، روش پرداخت و چگونگی واریز پیش پرداخت و دیگر ضوابط آن، بر اساس دستورالعمل مربوط است كه درزمان ارجاع كار نافذ بوده وشماره و تاریخ آن در اسناد و مدارك پیمان درج شده است.
پیمانكار در موعدهای مقرر در دستورالعمل پیشگفته، برای دریافت هریك از اقساط پیش پرداخت، درخواست خود را به مهندس مشاور می‌نویسد.
كارفرما پس از تأیید مهندس مشاور هر قسط پیش پرداخت را در مقابل تضمین تعیین شده در دستورالعمل، بدون اینكه وجوهی از آن كسر شود، پرداخت می‌نماید. مهلت پرداخت هر قسط پیش پرداخت 20 روز از تاریخ درخواست پیمانكار كه به تأیید مهندس مشاور رسیده است، یا 10 روز از تاریخ ارائه تضمین از سوی پیمانكار، هركدام كه بیشتر است، می‌باشد.

ماده37. پرداختها

الف) در آخر هر ماه، پیمانكار، وضعیت كارهای انجام شده از شروع كار تا آن تاریخ را كه طبق نقشه‌های اجرایی، دستور كارها و صورت مجلس هاست اندازه گیری می‌نماید و مقدار مصالح و تجهیزات پایكار را تعیین می‌كند، سپس بر اساس فهرست بهای منضم به پیمان، مبلغ صورت وضعیت را محاسبه كرده و آنرا در آخر آن ماه تسلیم مهندس ناظر می‌نماید. مهندس مشاور صورت وضعیت پیمانكار را از نظر تطبیق با اسناد مدارك پیمان كنترل كرده و در صورت لزوم با تعیین دلیل اصلاح می‌نماید و آنرا در مدت حداكثر10 روز تاریخ دریافت از سوی مهندس ناظر ،برای كارفرما ارسال می نماید و مراتب را نیز به اطلاع پیمانكار می‌رساند.
كارفرما صورت وضعیت کنترل شده ازسوی مهندس مشاور را رسیدگی كرده و پس از كسر وجوهی كه بابت صورت وضعیت موقت قبلی پرداخت شده است و همچنین اعمال كسور قانونی وكسور متعلقه به پیمان، باقیمانده مبلغ قابل پرداخت به پیمانكار را حداكثر ظرف مدت10روز از تاریخ وصول صورت وضعیت، با صدور چك به نام پیمانكار، پرداخت می‌كند.
با پرداخت صورت وضعیت موقت، تمام كارها و مصالح و تجهیزاتی كه در صورت وضعیت مزبور درج گردیده است متعلق به كارفرماست لیكن به منظور اجرای بقیه كارهای موضوع پیمان، به رسم امانت، تا تحویل موقت در اختیار پیمانكار قرار می‌گیرد.
مقادیر درج شده در صورت وضعیتهای موقت و پرداختهایی كه بابت آنها بعمل می‌آید جنبه موقت و علی الحساب دارد و هرنوع اشتباه اندازه گیری و محاسباتی و جز اینها، در صورت وضعیتهای بعدی یا در صورت وضعیت قطعی اصلاح و رفع می‌شود. به منظور ایجاد امكان برای تهیه رسیدگی و تصویب صورت وضعیت قطعی در مهلتهای تعیین شده در ماده 40، پیمانكار باید ضمن اجرای كار و پس از اتمام هر یك از اجزای آن، نسبت به تهیه متره‌های قطعی و ارائه آنها به مهندس مشاور برای رسیدگی همراه با صورت مجلسها و مدارك مربوط اقدام نماید، این اسناد باید در تهیه صورت وضعیتهای موقت نیز مورد استفاده قرار گیرد.

تبصره1. هرگاه بعللی صورت وضعیت ارسالی از طرف مهندس مشاور مورد تأیید كارفرما قرار نگیرد، كارفرما پس از وضع كسور تعیین شده در این ماده، تا70 درصد مبلغ صورت وضعیتی را كه مهندس مشاور ارسال نموده است، به عنوان علی الحساب و در مدت مقرر در این ماده در وجه پیمانكار پرداخت می‌كند و صورت وضعیت را همراه با دلایل رد آن، برای تصحیح به مهندس مشاور برمیگرداند، تا پس از اعمال اصلاحات لازم در مدت حداكثر5 روز، دوباره به شرح یاد شده، برای كارفرما ارسال شود و بقیه مبلغ به ترتیب پیشگفته به پیمانكار پرداخت گردد. در اینصورت، مهلت پرداخت مبلغ صورت وضعیت از تاریخی شروع می‌شود كه صورت وضعیت تصحیح شده تسلیم كارفرما شود.

تبصره2. هرگاه پیمانكار نسبت به صورت وضعیتی كه به شرح پیشگفته اصلاح شده است معترض باشد، اعتراض خودرا با ذكردلیل، حداكثرظرف مدت یك ماه،به كارفرما اعلام میكندتا موردرسیدگی قرار گیرد.

تبصره3. اگر پیمانكار در موعد مقرر صورت وضعیت موقت را تهیه و تسلیم مهندس ناظر نكند، مهندس مشاور باتأییدكارفرما و به هزینه پیمانكار اقدام به تهیه آن می‌كند و اقدامات بعدی برای رسیدگی و پرداخت آن را به ترتیب این ماده به عمل می‌آورد. در این حالت هیچگونه مسئولیتی از نظر تأخیر در پرداخت صورت وضعیت مربوط متوجه كارفرما نیست.

ب) در پیمانهایی كه مشمول تعدیل آحاد بها هستند، پس از تأیید هر صورت وضعیت موقت از سوی كارفرما، پیمانكار صورت وضعیت تعدیل آحاد بهای آن صورت وضعیت را براساس آخرین شاخصهای اعلام شده محاسبه می‌نماید و به منظور بررسی و پرداخت به نحوی كه دربند“ الف” تعیین شده است، برای مهندس مشاور ارسال می‌كند.

تبصره- اگربه هردلیل وغیراز قصور پیمانكار، تعدیل كاركردهای هرنیمه ازسال(سه ماهه اول و دوم یاسوم و چهارم) پس از سپری شدن سه ماه از آن نیمه ازسال، باشاخصهای قطعی، پرداخت نشود، طبق بند 9ماده30 عمل خواهد شد.

ج) برای پرداخت وجوه دیگری كه به موجب اسناد و مدارك پیمان به پیمانكار تعلق می‌گیرد، مهندس مشاور، ظرف مدت 10 روز از تاریخ دریافت صورت حساب پیمانكار، آن را رسیدگی می‌كند و به كارفرما تسلیم می‌نماید تا طبق بند “ الف” برای رسیدگی و پرداخت آن اقدام شود.

ماده38. پرداختهای ارزی

هرگاه طبق اسناد و مدارك پیمان، پیمانكار برای بعضی از هزینه‌های اجرایی موضوع پیمان، احتیاج به ارز داشته باشد، بدین ترتیب عمل می‌شود.

الف) اگر در اجرای بند “ الف”ماده17، برای استخدام متخصصان خارجی در اسناد و مدارك پیمان، پرداخت ارز از سوی كارفرما تعهد شده باشد، كارفرما ارز مورد نیاز را در مقابل پرداخت معادل ریالی آن ازسوی پیمانكار، به نرخ رسمی فروش بانك مركزی ایران درتاریخ پرداخت،دراختیارپیمانكارقرار میدهد، به شرط آنكه در قرارداد آنها، قسمتی از حقوق كه هیچگاه نباید از 50 درصد بیشتر باشد، به ارزپیش بینی شده باشد.

ب) برای تهیه مصالح و تجهیزاتی كه در اسناد و مدارك پیمان پرداخت ارز از سوی كارفرما تعهد شده است و باید از خارج از كشور وارد شود و در عملیات موضوع پیمان مصرف گردیده و در كار باقی بماند، پیمانكار باید طبق مشخصات تعیین شده در اسناد و مدارك پیمان و با توجه به برنامه زمانی تفصیلی، برای تهیه پروفرمای خرید مصالح و تجهیزات مورد بحث، به طوریكه دست كم دارای 90 روز اعتبار باشد، اقدام نماید.پیمانكاربایدبامسئولیت خود،اسناد فروشنده راازلحاظ انطباق مقادیرومشخصات آنها با اسناد و مدارك پیمان، كنترل نماید و پس از تأیید، به مهندس مشاور تسلیم كند.
مهندس مشاور، اسناد دریافتی را بررسی می‌كند و پس از تأیید، ظرف مدت 20 روز از تاریخ وصول آنها، نظر كارفرما را به پیمانكار ابلاغ می‌نماید. اسناد مربوط به خرید مصالح و تجهیزات پیشگفته باید به نام كارفرما صادر شود. كارفرما براساس اسناد تأیید شده به حساب پیمانكار اقدام به گشایش اعتبار می‌كند.
پیمانكار با نظارت كارفرما نسبت به ترخیص مصالح و تجهیرات سفارش شده از گمرك، به هزینه خود اقدام می‌نماید. پس از آنكه مصالح و تجهیزات یاد شده وارد كارگاه شدوبهای آن به صورت كاریامصالح یاتجهیزات پایكاردر صورت وضعیتها منظور گردید، پرداختهای قبلی كه به صورت اعتبار ازطرف كارفرما انجام شده است،از طلب پیمانكار كسر می‌شود.

ج)اگردراجرای بندهای “ الف” و “ب”، نرخ تسعیرارزنسبت به نرخ آن در تاریخ تسلیم پیشنهاد قیمت پیمانكار تغییركند، در صورت افزایش نرخ ارز، تفاوت نرخ تسعیر ارز به حساب بستانكاری پیمانكار منظور می‌شود و در صورت كاهش نرخ ارز به حساب بدهی پیمانكار منظور می‌گردد.

د) تعدیل نرخ كارهای موضوع بند “ ب”، درصورت شمول تعدیل به این پیمان، تابع مقررات تعدیل خاص طبق دستورالعمل نحوه تعدیل آحادبها كه در مورد این پیمان نافذ است، می‌باشد.

ه‍)اگر برای خرید ماشین آلات وابزارخاصی كه برای اجرای كار مورد نیاز است وامكان تهیه آنها در داخل نیست و باید از خارج از كشور وارد شود، از سوی كارفرما تسهیلات ارزی در اسناد و مدارك پیمان پیش بینی شده باشد، در این مورد، به ترتیب پیش بینی شده عمل می‌شود. پرداخت هزینه تأمین ماشین آلات و ابزار موضوع این بند به عهده پیمانكار، و مالكیت آنها، متعلق به پیمانكار است.

ماده 39. تحویل موقت

الف) پس از آنكه عملیات موضوع پیمان تكمیل گردید و كار آماده بهره برداری شد، پیمانكار از مهندس مشاور تقاضای تحویل موقت می‌كند و نماینده خود را برای عضویت در هیأت تحویل معرفی می‌نماید. مهندس مشاور، به درخواست پیمانكار رسیدگی می‌كند و در صورت تأیید ضمن تعیین تاریخ آمادگی كار برای تحویل موقت، تقاضای تشكیل هیأت تحویل موقت را از كارفرما می‌نماید. كارفرما به گونه‌ای ترتیب كار را فراهم می‌كند كه هیأت تحویل، حداكثر در مدت 20 روز از تاریخ آمادگی كار كه به تأیید مهندس مشاور رسیده است، در محل كار حاضر شود و برای تحویل موقت اقدام نماید. اگر به نظر مهندس مشاور، عملیات موضوع پیمان آماده بهره برداری نباشد، ظرف مدت هفت روز از دریافت تقاضای پیمانكار، نواقص و كارهایی را كه باید پیش از تحویل موقت تكمیل شود، با اطلاع پیمانكار می‌رساند.

هیأت تحویل موقت متشكل از :

نماینده كارفرما

نماینده مهندس مشاور

نماینده پیمانكار

كارفرما تاریخ و محل تشكیل هیأت را به اطلاع مهندس مشاور و پیمانكار می‌رساند و تا تشكیل هیأت، مهندس مشاور، برنامه انجام آزمایشهایی را كه برای تحویل كار لازم است تهیه و به پیمانكار ابلاغ می‌كند تا آن قسمت از وسایل را كه تدارك آنها طبق اسناد و مدارك پیمان به عهده اوست، برای روز تشكیل هیأت در محل كار آماده كند. پیمانكار موظف است كه تسهیلات لازم را برای هیأت تحویل، فراهم آورد.

آزمایشهای لازم به تشخیص و با نظر اعضای هیأت درمحل انجام میشود، و نتایج آن در صورتمجلس تحویل موقت درج می‌شود. بجز آزمایشهایی كه طبق اسناد و مدارك پیمان هزینه آنها بعهده پیمانكار است، هزینه آزمایشها را كارفرما پرداخت می‌كند.

هرگاه هیأت تحویل، عیب و نقصی در كارها مشاهده نكند، اقدام به تنظیم صورتمجلس تحویل موقت می‌نماید. صورتمجلس تحویل موقت را به همراه نتیجه آزمایشهای انجام شده، برای كارفرما ارسال میكنند و نسخه‌ای از آنرا نیز تا ابلاغ از سوی كارفرما، در اختیار پیمانكار قرار میدهند. كارفرما پس از تأیید، تحویل موقت عملیات موضوع پیمان را به پیمانكار ابلاغ می‌نماید.

هرگاه هیأت تحویل، عیب و نقصی در كارها مشاهده نماید، اقدام به تنظیم صورت مجلس تحویل موقت با تعیین مهلتی برای رفع نقص می‌كند و فهرستی از نقایص و معایب كارها و عملیات ناتمام و آزمایشهایی كه نتیجه آن بعداً معلوم می‌شود را تنظیم و ضمیمه صورت مجلس تحویل موقت می‌نماید و نسخه‌ای از آن را به پیمانكار می‌دهد. پس از اعلام رفع نقص از جانب پیمانكار، مهندس مشاور، به اتفاق نماینده كارفرما، دوباره عملیات را بازدید می‌كند و اگر براساس فهرست نقایص اعلام شده هیچگونه عیب و نقصی باقی نمانده باشد، مهندس مشاور، صورت مجلس تحویل موقت وگواهی رفع نقایص و معایب را كه به امضای نماینده كارفرما، مهندس مشاوروپیمانكاررسیده است، همراه با نتایج آزمایشهای خواسته شده، برای كارفرما ارسال می‌كند تا پس از تأیید كارفرما، به پیمانكار ابلاغ شود. اگر به تشخیص كارفرما، حضور نماینده او در بازدید از كار وگواهی رفع نقص ضروری نباشد، به مهندس مشاورنمایندگی میدهد تا بجای نماینده كارفرما اقدام كند.

تاریخ تحویل موقت، تاریخ تشكیل هیأت در محل و تحویل كار به كارفرماست كه در صورتمجلس تحویل موقت درج می‌شود تاریخ شروع دوره تضمین، تاریخ تحویل موقت است، به شرط آنكه هیأت تحویل، هیچگونه نقصی دركار مشاهده نكند یا نقایص در مهلتی كه از طرف هیأت تعیین شده است، رفع شود.اگرزمانیكه پیمانكار صرف رفع نواقص می‌كند، بیش از مهلت تعیین شده باشد،تاریخ و تحویل موقت، همان تاریخ تشكیل هیأت وتحویل كار به كارفرماست، ولی تاریخ شروع دوره تضمین، تاریخ رفع نقص است كه به تأیید مهندس مشاور رسیده باشد.

اگر هیأت تحویل موقت، دیرتر از موعد مقرر (20روز از تاریخ اعلام آمادگی كار ازسوی پیمانكار كه به تأیید مهندس مشاور رسیده است) در محل حاضر شود و برای تحویل موقت اقدام نماید، تاریخ تحویل موقت تاریخ تشكیل هیأت در محل و تحویل كار به كارفرماست و در این حالت، اگر هیأت نقصی در كار مشاهده نكند یا نقایص در مهلتی كه از سوی هیأت تعیین شده است رفع شود، تاریخ شروع دوره تضمین 20 روز پس از تاریخ اعلام آمادگی كار از سوی پیمانكار كه به تأیید مهندس مشاور رسیده است می‌باشد، مگر آنكه زمانی كه پیمانكار صرف رفع نقص می‌كند، بیش از مهلت تعیین شده باشد كه در اینصورت، تاریخ شروع دوره تضمین، برابر تاریخ رفع نقص كه به تأییدمهندس مشاوررسیده است، منهای مدت تأخیر تشكیل هیأت درمحل(نسبت به مهلت20روز) می‌باشد.كارفرما باید هزینه‌های حفظ و نگهداری از كار را برای مدت تأخیر در تحویل موقت (نسبت به مهلت 20 روز) به پیمانكار پرداخت كند.

ب) در صورتیكه در اسناد و مدارك پیمان، برای تكمیل و تحویل موقت قسمتهای مستقلی از كار، زمانهای مجزایی پیش بینی شده باشد، یا به نظر كارفرما، بهره برداری از قسمتهای مستقلی از كار پیش از تكمیل كل كار مورد نیاز باشد، كارفرما با رعایت این ماده، قسمتهای پیشگفته را تحویل موقت گرفته و اقدامهای پس از تحویل موقت مانند آزادنمودن تضمین انجام تعهدات،شروع دوره تضمین، تحویل قطعی، استردادكسور تضمین حسن انجام كار،رابه تناسب آن قسمت از كار را كه تحویل موقت گردیده است، طبق اسناد و مدارك پیمان، به صورت مستقل انجام می‌دهد.

ج) اگر با توجه به بند “ الف” ماده 29، عملیات موضوع پیمان تا حد 125درصد مبلغ اولیه پیمان انجام شود، ولی كارهای اجرا شده قابل بهره برداری نباشد و پیمانكار برای ادامه كار موافقت نكند، كارفرما طبق ماده 48 به پیمان خاتمه می‌دهد.

د) در صورتی كه عملیات موضوع پیمان طبق این ماده آماده تحویل موقت شود، ولی پیمانكار تقاضای تحویل كار را نكند، مهندس مشاور آماده بودن كار برای تحویل موقت را به كارفرما اعلام می‌نماید تا كارفرما.

طبق این ماده برای تشكیل هیأت و تحویل موقت كار اقدام كند. اگر پس از10 روز از تاریخ ابلاغ كارفرما، پیمانكار نماینده خود را برای تحویل موقت معرفی نكند، كارفرما با تأمین دلیل به وسیله دادگاه محل، نسبت به تحویل موقت موضوع پیمان، طبق این ماده اقدام می‌نماید. در این حالت، پیمانكار حق هیچگونه اعتراضی در این مورد ندارد.

ه‍) پس از تقاضای پیمانكار برای تحویل موقت، در صورتیكه آماده بودن كار برای تحویل موقت مورد تأییدمهندس مشاور باشد ولی تداركات لازم برای راه اندازی و انجام آزمایشهای موردنیازمانندآب و برق كه باید از سوی كارفرما تأمین شود فراهم نباشد نحوه تحویل موقت و تحویل قطعی و آزاد كردن تضمینهای پیمانكار با رعایت حقوق طرفین پیمان طبق نظر هیأتی متشكل از نماینده سازمان برنامه و بودجه، نماینده كارفرما و نماینده پیمانكار می‌باشد. نظر این هیأت قطعی و لازم الاجرا است.

و) پیمانكار موظف است كه پس از تحویل موقت، تمام وسایل، ماشین آلات و ابزار اضافی متعلق به خود در محلهای تحویلی كارفرما را ظرف مدت مناسبی كه مورد قبول مهندس مشاور باشد، از محلهای یاد شده خارج كند. به علاوه، پیمانكار باید ظرف مدت معینی كه توسط مهندس مشاور تعیین می‌شود، ساختمانها و تأسیسات موقتی را كه برای اجرای كار در محلهای تحویلی كارفرما ساخته است تخریب یا پیاده كند و مصالح و مواد زائدآن را ازمحل كارخارج وكارگاه را به هزینه خودتمیزكند. در غیر اینصورت،كارفرما می‌تواند برای خارج نمودن آنها به هر نحو كه مقتضی بداند عمل نماید و هزینه‌های آن را به حساب بدهكاری و پیمانكار منظور دارد. در اینصورت، پیمانكار حق اعتراض نسبت به كارفرما و ادعای ضرر و زیان به اموال و داراییهای خود را ندارد.

با توجه به اینكه مالكیت ساختمانهای پیش ساخته و مصالح بازیافتی و قطعات پیش ساخته ساختمانها و تأسیسات تجهیزكارگاه كه به وسیله پیمانكار در محلهای تحویلی كارفرما نصب یا احداث شده است، متعلق به پیمانكار است، هرگاه تمام یا قسمتی از این ساختمانها وتأسیسات موقت پیمانكار مورد احتیاج كارفرما باشد، با توجه به اینكه در این حالت نباید وجهی بابت برچیدن ساختمانها و تأسیسات یاد شده به پیمانكار پرداخت شود، قیمت آن با تراضی طرفین تعیین و به كارفرما فروخته و تحویل می‌شود.

ماده40. صورت وضعیت قطعی

پیمانكار باید حداكثر تا یك ماه از تاریخ تحویل موقت، صورت وضعیت قطعی كارهای انجام شده را براساس اسناد و مدارك پیمان، بدون منظور نمودن مصالح و تجهیزات پایكار تهیه كند و برای رسیدگی. به مهندس مشاور تسلیم نماید. مهندس مشاور صورت وضعیت دریافت شده را رسیدگی نموده و ظرف مدت سه ماه برای تصویب كارفرما ارسال می‌نماید.

كارفرماصورت وضعیت دریافت شده راظرف مدت دوماه از تاریخ وصول رسیدگی می‌كند و نظر نهایی خود را ضمن ارسال یك نسخه از آن به پیمانكار، اعلام می‌دارد.

در صورتی كه پیمانكار، ظرف مهلت تعیین شده، برای تهیه صورت وضعیت قطعی اقدام نكند، با تأیید كارفرما، مهندس مشاور به هزینه پیمانكار، اقدام به تهیه آن می‌كند و پس از امضای پیمانكار برای تصویب كارفرما ارسال می‌دارد. در صورتیكه پیمانكار از امضای صورت وضعیت خودداری كند، مهندس مشاور بدون امضای پیمانكار، صورت وضعیت را برای كارفرما می‌فرستد.

در حالتی كه پیمانكار صورت وضعیت را قبلاً امضا نموده است اگر اعتراضی نسبت به نظر كارفرما داشته باشد یا در حالتی كه صورت وضعیت را قبلاً امضانكرده است ونسبت به نظركارفرمااعتراض دارد، اعتراض خود را حداكثر ظرف یك ماه از تاریخ وصول صورت وضعیت، با ارائه دلیل و مدرك یكجا به اطلاع كارفرما می‌رساند. كارفرما حداكثر ظرف مدت یك ماه از تاریخ وصول نظر پیمانكار، به موارد اعتراض رسیدگی می‌كند و قبول یا رد آنها را اعلام می‌نماید.

پیمانكار می‌تواند برای تعیین تكلیف آن قسمت از اعتراض خود كه موردقبول كارفرما واقع نمی شود، طبق ماده 53 اقدام نماید.

در صورتیكه پیمانكار ظرف مدت تعیین شده به صورت وضعیت اعتراض نكند، صورت وضعیت قطعی از طرف پیمانكار قبول شده تلقی می‌شود.

مقادیر كارها كه به ترتیب بالا در صورت وضعیت قطعی منظور می‌شود، به تنهایی قاطع است و مأخذ تسویه حساب قرار می‌گیرد، هر چند كه بین آنها و مقادیری كه در صورت وضعیتهای موقت منظور گردیده است، اختلاف باشد.

تبصره – درمواردیكه طبق مواد 47 یا 48، پس از فسخ یا خاتمه پیمان، اقدام به تهیه صورت وضعیت قطعی می‌شود، مهلت تهیه صورت وضعیت قطعی، از تاریخ صورت برداری یا تا ریخ تحویل كارهای انجام شده می‌باشد.

ماده41. تحویل قطعی

در پایان دوره تضمین تعیین شده در ماده 5 موافقتنامه، كارفرما بنا به تقاضای پیمانكار و تأیید مهندس مشاور، اعضای هیأت تحویل قطعی و تاریخ تشكیل هیأت را، به همانگونه كه در ماده 39 برای تحویل موقت پیش بینی شده است، معین و به پیمانكار ابلاغ میكند. هیأت تحویل قطعی، پس ازبازدید كارها هرگاه عیب و نقصی كه ناشی از كار پیمانكار باشد، مشاهده ننماید موضوع پیمان را تحویل قطعی می‌گیرد و بیدرنگ صورتمجلس آن را تنظیم و برای كارفرما ارسال میكند و نسخه‌ای از آن راتا ابلاغ ازسوی كارفرما، به پیمانكار می‌دهد و سپس كارفرما تصویب تحویل قطعی كار را به پیمانكار ابلاغ می‌نماید.

• تبصره1. هرگاه هیأت تحویل قطعی،عیب ونقصی ناشی ازكارپیمانكارمشاهده كند، برای رفع آنها طبق ماده 42 رفتار می‌شود.
• تبصره2. اگرپیمانكار، درپایان دوره تضمین تعیین یادشده درماده5 موافقتنامه تقاضای تحویل قطعی كارراننماید، مكلف به رفع نواقص ناشی ازكارخود كه تاتاریخ تقاضای تحویل قطعی بروزكرده است میباشد و تاریخ تقاضای پیمانكار، ملاك اقدامات مربوط به تحویل قطعی است.
• تبصره3. اگر كارفرما با وجود تقاضای پیمانكار، اقدام به اعزام هیأت تحویل نكند و این تأخیر بیش از دو ماه بطول انجامد و پس از درخواست مجدد پیمانكار و انقضای یك ماه از تاریخ تقاضای مجدد، كارفرما در این زمینه اقدامی نكند، عملیات موضوع پیمان تحویل قطعی شده تلقی میگردد و باید اقدامات پس از تحویل قطعی در مورد آن انجام شود.

ماده42. مسئولیتهای دوره تضمین

اگردردوره تضمین، معایب ونواقصی دركارببینندكه ناشی ازكارپیمانكارباشد،پیمانكار مكلف است كه آن معایب و نقایص را به هزینه خود رفع كند. برای این منظور، كارفرما مراتب را با ذكر معایب و نقایص و محل آنها به پیمانكار ابلاغ میكند و پیمانكار بایدحداكثر15روزپس ازابلاغ كارفرما،شروع به رفع معایب‌ و نواقص كند و‌آنها را طی مدتی‌كه مورد قبول‌كارفرماست، رفع نماید.

هرگاه پیمانكار در انجام این تعهد قصور ورزد یا مسامحه كند، كارفرما حق دارد آن معایب و نقایص را خودش یا به ترتیبی كه مقتضی بداند رفع نماید و هزینه آنرا به اضافه 15 درصد، از محل تضمین پیمانكار یا هرنوع مطالبات و سپرده‌ای كه پیمانكار نزد او دارد، برداشت نماید.

هزینه‌های حفاظت، نگهداری و بهره برداری كارهای تحویل شده در دوره تضمین بعهده كارفرماست.

فصل پنجم: حوادث قهری، فسخ، ختم، تعلیق، هزینه تسریع، خسارت تأخیر، تسویه حساب، حل اختلاف

ماده43. بروزحوادث قهری

جنگ، اعم ازاعلام شده یانشده،انقلابهاواعتصابهای عمومی، شیوع بیماریهای واگیردار، زلزله، سیل و طغیانهای غیرعادی، آتش سوزیهای دامنه دارو مهار نشدنی، طوفان وحوادث مشابه وخارج ازكنترل دو طرف پیمان كه در منطقه اجرای كار وقوع یابد و ادامه كار را برای پیمانكار ناممكن سازد، جزء حوادث قهری به شمارمیرود ودرصورت بروز آنها، به ترتیب زیر عمل می‌شود. در بروز حوادث قهری، هیچ یك از دو طرف، مسئول خسارتهای وارد شده به طرف دیگر در اثر این حوادث نیست.

الف) پیمانكار موظف است كه حداكثر كوشش خود را برای حفاظت از كارهای اجرا شده كه در وضعیت قهری رها كردن آنها منجر به زیان جدی می‌شود و انتقال مصالح و تجهیزات پایكار به محلهای مطمئن و ایمن، به كار برد. كارفرما نیز باید تمام امكانات موجود خود را درمحل، درحدامكان، برای تسریع در این امر، در اختیار پیمانكار قرار دهد.

ب) در مورد خسارتهای وارد شده به كارهای موضوع پیمان، تأسیسات و ساختمان‌های موقت، ماشین آلات و ابزار و وسایل پیمانكار، به شرح زیر عمل می‌شود.

1) هرگاه خسارتهای وارد شده به كارهای موضوع پیمان، مشمول بیمه موضوع بند “ج” ماده 21 باشد، برای جبران آن، طبق همان ماده اقدام می‌شود.

2) اگر خسارتهای وارد شده به كارهای موضوع پیمان مشمول بیمه بند“ج”ماده 21 نیست یا میزان آن برای جبران خسارتها كافی نباشد، جبران خسارت بعهده كارفرماست.

3)جبران خسارتهای وارد شده به ساختمانها و تأسیسات موقت، ماشین آلات و ابزار و وسایل پیمانكار، با توجه به بند “ د” ماده 21، به عهده پیمانكار است.

منظورازجبران خسارتهای یاد شده دربندهای“ب – 1”و“ب – 2”اعاده كارها به صورت پیش از وقوع حادثه است.پس از رفع وضعیت قهری، اگركارفرمااعاده كارها را به حالت پیش از وقوع حادثه لارم و میسر بداند پیمانكار مكلف است كه اجرای كارها را بی درنگ آغاز كند. در اینصورت، تمدید مدت مناسبی برای اعاده كارهابه وضع اولیه،ازسوی پیمانكارپیشنهاد میشود كه پس از رسیدگی و تأیید مهندس مشاور و تصویب كارفرما، به پیمانكار ابلاغ میگردد.

ج) اگر كارفرما ادامه و اعاده كارها به وضع اولیه را ضروری تشخیص ندهد،یااگروضعیت قهری بیش از شش ماه ادامه یابد، بدون رعایت بند “ د” ماده 48، طبق ماده 48، به پیمان خاتمه میدهد.

كارفرما هزینه‌های توقف كار پیمانكار را برای مدت مازاد بر یك ماه اول، طبق بندهای “ ب” و “ج” ماده 49 پرداخت میكند.

ماده44. ممنوعیت قانونی

پیمانكار اعلام میكند كه در موقع عقد پیمان، مشمول قانون منع مداخله، مصوب بیست و دوم دیماه یكهزار و سیصد و سی و هفت نیست و در صورتیكه خلاف آن برای كارفرما محرز شود، پیمان فسخ و طبق ماده 47 رفتار می‌شود.

هرگاه ضمن انجام كار تا تحویل موقت، پیمانكار به علل زیر، مشمول قانون پیش گفته شود :

الف)تغییراتی كه در صاحبان سهام، میزان سهام، مدیران یا بازرسان شركت پیمانكار پیش آید.

ب) تغییراتی كه در دستگاههای دولت یا كارفرما پیش آید.

در حالت “ الف” پیمان فسخ و طبق ماده 49 رفتار می‌شود. در حالت “ ب” به محض وقوع منع قانونی، پیمانكار مكلف است كه مراتب را به كارفرما اعلام كند و در صورتی كه منع قانونی رفع نشود، كارفرما به پیمان خاتمه می‌دهد و طبق ماده 48 با پیمانكار عمل می‌كند و اگر پیمانكار مراتب را به موقع به كارفرما اعلام نكند، پیمان فسخ و طبق ماده 47 رفتار می‌شود.

ماده45. حقوق انحصاری ثبت شده

الف) پیمانكار كارفرما را در مقابل تمام دعاوی، خسارتها، و مطالبات مربوط به نقض احتمالی حقوق ثبت شده، تألیفات، علائم یا نامهای تجاری ودیگر حقوق حمایت شده كه در اجرای موضوع پیمان ایجاد شود، مصون می‌دارد.

ب)كارفرما تأیید می‌نماید كه مفاد اسناد و مدارك پیمان به گونه‌ای نیست كه موجب نقض حقوق حمایت شده شود. در صورتی كه برای پیمانكار معلوم شود كه رعایت اسناد و مدارك پیمان ناگزیر در مواردی موجب نقض حقوق حمایت شده می‌گردد، باید پیش از هر نوع اقدام در مورد آنها مراتب را به مهندس مشاوراعلام كند تا كارفرما نسبت به انجام تغییرات لازم، به گونه‌ای كه نقض حقوق حمایت شده بر طرف شود، اقدام نماید و نتیجه را به پیمانكار ابلاغ كند.

ماده46. موارد فسخ پیمان

الف)كارفرما می‌تواند در صورت تحقق هر یك از موارد زیر، پیمان را طبق ماده 47 فسخ كند.

1) تأخیردر تحویل گرفتن كارگاه از جانب پیمانكار بیش از مهلت تعیین شده در بند “ ب” ماده 28.

2)تأخیر در ارائه برنامه زمانی تفصیلی به مدت بیش از نصف مهلت تعیین شده برای تسلیم آن.

3) تأخیر در تجهیز كارگاه برای شروع عملیات موضوع پیمان، بیش از نصف مدت تعیین شده در بند “ج” ماده 4 موفقتنامه. فسخ پیمان در این حالت، درصورتی مجاز است كه كارفرما قسمتی از پیش پرداخت را كه باید بعد از تحویل كارگاه پرداخت كند، پرداخت كرده باشد.

4) تأخیر در شروع عملیات موضوع پیمان، بیش از یك دهم مدت اولیه پیمان یا دو ماه هر كدام كه كمتر است.

5) تأخیر در اتمام هر یك از كارهای پیش بینی شده در برنامه زمانی تفصیلی، بیش از نصف مدت تعیین شده برای آن كار با توجه به ماده 30.

6) تأخیر در اتمام كار به مدت بیش از یك چهارم مدت پیمان با توجه به ماده30.

7) عدم شروع كار پس از رفع وضعیت قهری موضوع ماده 43 و ابلاغ شروع كار از سوی كارفرما.

8) بدون سرپرست گذاشتن كارگاه یا تعطیل كردن كار، بدون اجازه كار فرما، بیش از 15روز.

9) عدم انجام دستور مهندس مشاور برای اصلاح كارهای انجام شده معیوب، طبق بند “ د ” ماده32.

10) انحلال شركت پیمانكار.

11) ورشكستگی پیمانكار یا توقیف ماشین آلات و اموال پیمانكار از سوی محاكم قضایی به گونه‌ای كه موجب توقف یا كندی پیشرفت كار شود.

12) تأخیر بیش از یك ماه در پرداخت دستمزد كارگران، طبق بند “ و” ماده 17.

13) هرگاه ثابت شود كه پیمانكار برای تحصیل پیمان یا اجرای آن به عوامل كارفرما حق العمل، پاداش یا هدایایی داده است، یا آنها یا واسطه‌های آنها را در منافع خود سهیم كرده است.

ب) در صورت احراز موارد زیر، كارفرما پیمان را فسخ می‌كند.

1) واگذاری پیمان به شخص ثالث.

2) پیمانكار مشمول ممنوعیت قانونی ماده 44 گردد، به استثنای حالت پیش بینی شده در بند “ ب” آن، برای شمول ماده 48.

ماده47. اقدامات فسخ پیمان

الف) درصورتی كه بعلت بروز یك یا چند مورد از حالتهای درج شده در ماده 46، كارفرما پیمان را مشمول فسخ تشخیص دهد، نظر خود را با ذكر مواردی كه به استناد آنها پیمانكار را مشمول فسخ می‌داند، به پیمانكار ابلاغ می‌كند.

پیمانكار مكلف است كه درمدت 10 روز از تاریخ ابلاغ كارفرما، در صورتی كه دلایلی حاكی از عدم انطباق نظر كارفرما با موارداعلام شده داشته باشد، مراتب را به اطلاع كارفرما برساند.اگرظرف مهلت تعیین شده، پاسخی از سوی پیمانكار نرسد یا كارفرما دلایل اقامه شده او را مردود بداند، كارفرما فسخ پیمان را به پیمانكار ابلاغ می‌كند و بدون احتیاج به انجام دادن تشریفات قضایی، به ترتیب مفاد این ماده، عمل مینماید.

در صورتیكه تصمیم كارفرما برای فسخ پیمان به استناد موارد درج شده در بند الف ماده 46 باشد، موضوع فسخ پیمان باید بدواً به وسیله هیأتی متشكل از سه نفر به انتخاب وزیر یا بالاترین مقام سازمان كارفرما (در مورد سازمانهایی كه تابع هیچ یك از وزارتخانه‌ها نیستند)بررسی و تأیید شود و مورد موافقت وزیر یا بالاترین مقام سازمان كارفرما قرار گیرد و سپس به پیمانكار ابلاغ شود.

ب)كارفرما تضمین انجام تعهدات و تضمین حسن انجام كار كسر شده را ضبط و به حساب خزانه واریز می‌كند و بی درنگ كارگاه، تأسیسات و ساختمانهای موقت، مصالح و تجهیزات ماشین آلات و ابزار و تمام تداركات موجود در آن را در اختیار می‌گیرد و برای حفاظت آن اقدام معمول می‌دارد. سپس بی درنگ از پیمانكار دعوت می‌كند كه ظرف یك هفته نماینده‌ای برای صورت برداری و تهیه صورت مجلس كارهای انجام شده و تمام مصالح و تجهیزات ماشین آلات و ابزار و تمام تداركات دیگركه دركارگاه موجود است، معرفی نماید. هرگاه پیمانكار از معرفی نماینده ظرف مدت تعیین شده خودداری كند یا نماینده معرفی شده از جانب او در موعد مقرر برای صورت برداری حاضر نشود، كارفرما به منظور تأمین دلیل، با حضور نماینده دادگاه محل، برای صورت برداری اقدام مینماید و پیمانكارحق هیچگونه اعتراضی دراین مورد را ندارد. پس از صورت برداری، پیمانكار بی درنگ، طبق ماده40، اقدام به تهیه صورت وضعیت قطعی از كارهای انجام شده میكند.

ج) كارفرما تأسیسات و ساختمانهای موقت را كه در كارگاه احداث شده و برای ادامه كار مورد نیاز است، در اختیار می‌گیرد و بهای آنرا برابر ارزش مصالح و تجهیزات بازیافتی كه با توافق دو طرف تعیین میشود باتوجه به اینكه دراینگونه مواردنبایدوجهی بابت برچیدن كارگاه به پیمانكار پرداخت شود، به حساب طلب پیمانكار منظور می‌نماید. اگر تأسیسات و ساختمانها پیشگفته در خارج از محلهای تحویلی كارفرما ایجاد شده باشد، كارفرما بهای اجاره آنها را كه با توافق دو طرف تعیین می‌شود، برای مدتی كه به منظور تكمیل كار در اختیار خواهد داشت، به پیمانكار پرداخت میكند.

د) كارفرما می‌تواند ماشین آلات و ابزار و وسایل متعلق به پیمانكار را كه در كارگاه موجود است و به تشخیص خود برای اتمام كار مورد نیاز بداند، برای مدت مناسبی كه برای جایگزین كردن آنها با ماشین آلات دیگر لازم است در اختیار بگیرد و هزینه اجاره آنها را كه با توافق دو طرف تعیین می‌شود، به حساب طلب پیمانكار منظور نماید. كارفرما نمی تواند بدون موافقت پیمانكار ماشین آلات او را بیش از مدتهای تعیین شده در زیر در اجاره خود بگیرد.

1) در مورد ماشین آلات ثابت مانند دستگاه مركزی بتن، كارخانه آسفالت و ماشین آلات خاصی كه نام آنها در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی شده است، برابر مدتی‌كه از رابطه زیر بدست می‌آید.

مبلغ صورت وضعیت قطعی:

مدت اولیه پیمان × ( – 1 )+ 3 ماه = مدت اختیار كارفرما برای اجاره مبلغ پیمان

2) در مورد سایر ماشین آلات، برابر ده ماه.

اگر پیمانكار به كارفرما بدهكار باشد، كارفرما به میزان طلب خود، اقلامی از ماشین آلات و ابزار و وسایل پیمانكار را كه توسط كارشناس یا كارشناسان منتخب طرفین ارزیابی می‌شود در اختیار می‌گیرد و با رعایت قوانین جاری كشور، به تملك قطعی خود در می‌آورد.

ه‍) كارفرما از مصالح و تجهیزات پایكار آنچه مطابق مشخصات بوده و برای اجرای پیمان تهیه شده است قبول می‌كند و بهای آنرا بر اساس نرخ متعارف روز در تاریخ خرید كه مورد توافق دو طرف باشد، به حساب طلب پیمانكار منظور می‌نماید.

و) پیمانكار با دریافت ابلاغ فسخ پیمان، بی درنگ فهرست مصالح و تجهیزات سفارش شده برای اجرای كار همراه با شرایط خرید آنها برای كارفرما ارسال می‌نماید. كارفرما تا ده روز از دریافت فهرست پیشگفته، اقلامی از مصالح و تجهیزات سفارش شده را كه مورد نیاز تشخیص می‌دهد به پیمانكار اعلام می‌نماید تا پیمانكار قرارداد خرید آنها را به كارفرما منتقل نماید. مبالغی كه بابت خرید این مصالح و تجهیزات از سوی پیمانكار تأدیه شده است، در مقابل تسلیم اسناد و مدارك آن به حساب طلب پیمانكار منظور می‌گردد و تأدیه بقیه بهای خرید و هر نوع تعهد مربوط به آنها بعهده كارفرما خواهد بود.

ز ) هرگاه پیمانكار ظرف دو هفته از تاریخ ابلاغ كارفرما، به منظور توافق در اجرای بندهای “ج”، “د” و “ه‍”حاضر نشود یا توفق بین طرفین حاصل نگردد،كارفرما یك یا چند كارشناس رسمی دادگستری انتخاب می‌نماید. نظراین كارشناس یا كارشناسان برای طرفین قطعی است وحق الزحمه آنان را كارفرما می‌پردازد و به حساب بدهی پیمانكار منظور می‌كند.

ح) پیمانكار مكلف است كه مازاد مصالح و تجهیزات ودیگر تداركات خودرا كه در محلهای تحویلی كارفرماباقی مانده است، حداكثر ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ كارفرما از محلهای یاد شده خارج كند.در غیر این صورت، كارفرما میتواند برای خارج كردن آنها به هرنحوكه مقتضی بداند عمل كند و هزینه‌های آن را به حساب بدهكار پیمانكار منظور دارد. در این حالت، پیمانكار نمی تواند نسبت به ضرر و زیان وارد شده به اموال و داراییهای خود، دعوایی مطرح نماید.

ط) از تاریخ ابلاغ فسخ پیمان تا تاریخی كه صورت برداریها و ارزیابی طبق این ماده پایان می‌یابد، نصف هزینه‌های مربوط به نگهداری و حفاظت كارگاه بعهده كارفرما و نصف دیگر به عهده پیمانكار است. این مدت نباید بیشتر از سه ماه شود، در غیر این صورت هزینه‌های مربوط به نگهداری و حفاظت كارگاه برای ایام بیش از سه ماه، بعهده كارفرماست.

ماده 48. خاتمه پیمان

هرگاه پیش از ایام اتمام كارهای موضوع پیمان، كارفرما بدون آنكه تقصیری متوجه پیمانكار باشد، بنا به مصلحت خود یا علل دیگر، تصمیم به خاتمه دادن پیمان بگیرد، خاتمه پیمان را با تعیین تاریخ آماده كردن كارگاه برای تحویل، كه نباید بیشتر از 15 روز باشد، به پیمانكار ابلاغ میكند. كارفرما كارهایی را كه ناتمام ماندن آنها موجب بروز خطر یا زیان مسلم است در این ابلاغ تعیین می‌كند و مهلت بیشتری به پیمانكار می‌دهد تا پیمانكار بتواند در آن مهلت، این گونه كارها را تكمیل كند وكارگاه را آماده تحویل نماید.

اقدامات پس از خاتمه دادن پیمان به شرح زیر است :

الف) كارفرما آن قسمت ازكارها را كه ناتمام است،طبق مقررات درج شده درماده 41 تحویل قطعی و آن قسمت را كه پایان یافته است طبق مقررات تعیین شده در ماده 39 تحویل موقت میگیرد. اگر معایبی در كارهای نیمه تمام مشاهده شود، پیمانكار مكلف است، به هزینه خود، در مدت زمان مناسبی كه با توافق كارفرما تعیین می‌شود، رفع عیب نماید و سپس تحویل قطعی دهد. در صورتیكه پیمانكار در مهلت مقرر رفع نقص نكند، كارفرما طبق بند “ د” ماده 32 اقدام به رفع نقص میكند. تا حدی كه مورد لزوم و درخواست كارفرماست، پیمانكار باید نقشه ها، كاتالوگها، قراردادهای با پیمانكار جزء و سایر مدارك اجرای كار را تحویل كارفرما دهد.

ب) صورت وضعیت كارهای انجام شده طبق ماده 40 تهیه می‌شود.

ج) در مورد مصالح و تجهیزات موجود و سفارش شده، به شرح زیر، اقدام می‌شود :

1. مصالح و تجهیزات موجوددركارگاه كه طبق مشخصات فنی بوده وبرای اجرای موضوع پیمان تهیه شده است، اندازه گیری و بهای آنها بر اساس نرخ متعارف روز در تاریخ خرید، كه مورد توافق دو طرف باشد، در صورت وضعیت قطعی منظور می‌شود.
2. پیمانكار با دریافت ابلاغ خاتمه پیمان، بی درنگ فهرست مصالح و تجهیزات ارائه شده برای اجرای كار را همراه با شرایط خریدآنها برای كارفرما ارسال مینماید. كارفرما تا ده روز از دریافت فهرست پیشگفته، اقلامی از مصالح و تجهیزات سفارش شده را كه مورد نیاز تشخیص می‌دهد به پیمانكار اعلام می‌نماید تا پیمانكار قرارداد خرید آنها را به كارفرما منتقل نماید. مبالغی كه بابت خرید این مصالح و تجهیزات از سوی پیمانكار تأدیه شده است، در مقابل تسلیم اسناد و مدارك آن به حساب طلب پیمانكار منظور میگردد و تأدیه بقیه بهای خرید و هرنوع تعهد مربوط به آنها به عهده كارفرما خواهد بود.
3. پیمانكار باید بیدرنگ پس از دریافت ابلاغ خاتمه پیمان، تمام قراردادهای خود با پیمانكاران جزء و اشخاص ثالث را خاتمه دهد. خاتمه قراردادهای خرید مصالح و تجهیزاتی كه مورد نیاز كارفرما نیست پس از اعلام نظر كارفرما طبق بند 2، انجام می‌شود.

د) در صورتیكه پیمانكار به منظور اجرای موضوع پیمان، در مقابل اشخاص ثالث تعهداتی كرده است و در اثر خاتمه دادن به پیمان ملزم به پرداخت هزینه و خسارتهایی به آن اشخاص گردد، این هزینه‌ها و خسارت‌ها، پس از رسیدگی و تأیید كارفرما، به حساب بستانكاری پیمانكار منظور میشود

ه‍) كارفرما تأسیسات وساختمانهای موقتی راكه دركارگاه احداث شده است، در اختیار میگیرد. بهای این تأسیسات و ساختمانها با در نظر گرفتن پرداختهایی كه قبلاً به پیمانكار شده است، با توافق دو طرف تعیین می‌شود و به حساب طلب پیمانكار منظور می‌شود و بابت آنها وجهی به عنوان برچیدن كارگاه پرداخت نمی شود. اگر تأسیسات و ساختمانهای پیشگفته در خارج از محلهای تحویلی كارفرما ایجاد شده باشد، كارفرما بهای اجاره آنها را كه با توافق دو طرف تعیین میشود، برای مدتی كه به منظور تكمیل كار در اختیار خواهد داشت به پیمانكار پرداخت میكند.

و) پیمانكار مكلف است كه مازاد مصالح و تجهیزات و دیگر تداركات خود را كه در محلهای تحویلی كارفرما باقی مانده است،حداكثرظرف سه ماه ازتاریخ ابلاغی كارفرما، ازمحلهای یاد شده خارج كند.در غیر اینصورت كارفرمامیتواند، برای خارج كردن آنها به هر نحوكه مقتضی بداند عمل نماید و هزینه‌های آن را به حساب بدهی پیمانكار منظوردارد. در این صورت، پیمانكار نمی تواند نسبت به ضرر و زیان وارد شده به اموال و داراییهای خود دعوایی مطرح نماید.

ز) در مورد تضمینهای پیمانكار، به ترتیب زیر، عمل می‌شود.

1.  تضمین انجام تعهدات پیمان، طبق روش تعیین شده در تبصره 1 ماده 34 آزاد میشود، با این تفاوت كه آخرین صورت وضعیت موقت موضوع تبصره پیشگفته، حداكثر تا یك ماه پس از تحویل كار، اعم از قسمت‌تحویل موقت شده‌و قسمت تحویل قطعی‌شده، با ‌احتساب مصالح پایكار تهیه میشود.
2. تضمین حسن انجام كار قسمت تحویل موقت شده و قسمت تحویل قطعی شده، هریك جداگانه طبق ماده 35 آزاد می‌شود.

ماده 49. تعلیق

الف) كارفرما میتوانددر مدت پیمان، اجرای كار را برای یكبار و حداكثرسه ماه معلق كند در این صورت باید مراتب را با تعیین تاریخ شروع تعلیق به پیمانكار اطلاع دهد. در مدت تعلیق، پیمانكار مكلف است كه تمام كارهای انجام شده، مصالح و تجهیزات پایكار، تاسیسات و ساختمانهای موقت را براساس پیمان بطور شایسته، حفاظت و حراست كند.

ب) كارفرما هزینه‌های بالاسری پیمانكار را در دوران تعلیق، به میزان تعیین شده در اسناد و مدارك پیمان، به پیمانكار می‌پردازد. اگر در اسناد و مدارك پیمان، تعیین هزینه‌های یاد شده، به توافق طرفین در زمان ابلاغ تعلیق موكول شده باشد، كارفرما در مورد میزان ‌آن با پیمانكارتوافق مینماید. در صورتی كه در اسناد و مدارك پیمان، هیچ نوع پیش بینی برای پرداخت هزینه‌های بالاسری پیمانكار در دوره تعلیق نشده باشد، كارفرما ماهانه مبلغی معادل 10 درصد متوسط كاركرد فرضی ماهانه به پیمانكار می‌پردازد. اگر به دستوركارفرما، قسمتی از كار متوقف شود، بابت هزینه‌های پیشگفته در مدت تعلیق، ماهانه مبلغی معادل 10 درصد متوسط كاركرد فرضی ماهانه، به تناسب مبلغ كار متوقف شده، به پیمانكار پرداخت می‌شود. برای تعیین هزینه تعلیق، كسر ماه به تناسب ارائه می‌شود.

تبصره- درصورتیكه پیش از آغاز عملیات موضوع پیمان، تعلیق پیمان از سوی كارفرما ابلاغ شود،80 درصد هزینه تعلیق محاسبه شده طبق این بند، به پیمانكار پرداخت می‌شود.

ج) كارفرما و پیمانكار در مورد ماشین آلاتی كه پیمانكار مایل است در مدت تعلیق از كارگاه خارج نماید، بدون پرداخت هیچ نوع هزینه ای، توافق می‌كنند اجاره مربوط به دوران توقف آن تعداد از ماشین آلات كه در كارگاه باقی می‌مانند، براساس توافق طرفین به پیمانكار پرداخت می‌شود.

د) درصورتیكه تعلیق بیش از سه ماه ضروری باشد، كارفرما می‌تواند با موافقت پیمانكار،مدت تعلیق را برای یك بار و حداكثر سه ماه، با شرایط پیشگفته افزایش دهد. در صورت عدم موافقت پیمانكار با تعلیق بیش از سه ماه، پیمان خاتمه یافته و طبق ماده 48 عمل می‌شود.

ه‍) هرگاه عوامل موجب تعلیق كار برطرف شود، كارفرما با تعیین مهلتی برای پیمانكار به منظور آماده نمودن كارگاه، تاریخ شروع مجدد كار را به پیمانكار ابلاغ می‌كند.

ماده 50. هزینه تسریع كار، خسارت تأخیركار

الف) اگر در مقابل اتمام پیش از موعد كار، در اسناد و مدارك پیمان، پرداخت هزینه تسریع كار به پیمانكار، پیش بینی شده باشد، و پیمانكار پیش از سپری شدن مدت پیمان عملیات موضوع پیمان را تكمیل كند و آماده تحویل نماید، پیمانكار محق به دریافت هزینه تسریع طبق شرایط پیش بینی شده می‌باشد.

ب) در پایان كار،درصورتیكه مدت انجام كار، بیش از مدت اولیه پیمان به علاوه مدتهای تمدید شده پیمان باشد، مهندس مشاور با رعایت ماده30 ورسیدگی به دلایل پیمانكار، مدت تأخیر غیر مجاز پیمانكار را تعیین می‌كند، تا پس از تصویب كارفرما، به شرح زیر، ملاك محاسبه خسارت تأخیر قرار گیرد.

1) هرگاه جمع مدت تأخیر غیرمجاز از یك دهم مدت پیمان بیشتر نشود، برای هر روز تأخیر، یك دو هزارم مبلغ باقیمانده كار كه در اجرای آن تأخیر شده است.

2) هرگاه جمع مدت تأخیر غیر مجاز از یك دهم مدت پیمان بیشتر شود، تا یك دهم مدت پیمان طبق بند یك و برای مازاد آن تا یك چهارم مدت پیمان، برای هرروز تأخیر یك هزارم مبلغ باقیمانده كار كه در اجرای آن تأخیر شده است.

3) هرگاه جمع مدت تأخیر غیر مجاز از یك چهارم مدت پیمان بیشتر شود ولی پیمان همچنان ادامه یابد، مجموع خسارتهای غیر قابل دریافت از پیمانكار نمی تواند از جمع خسارت محاسبه شده بر پایه بند (2) بیشتر شود و مدت اضافه بر یك چهارم مدت پیمان، برای ادامه و انجام كار بدون دریافت خسارت منظور می‌شود.

4) مبلغ باقیمانده كار كه در اجرای آن تأخیر شده است، عبارتست از مبلغ پیمان، منهای مبلغ صورت وضعیت مربوط به كارهای انجام یافته تا آخرین روز مدت پیمان.

5) در صورتیكه پیمان، طبق ماده 46 فسخ گردد یا طبق ماده 48، به پیمان خاتمه داده شود، تأخیر كار نسبت به برنامه زمانی تفصیلی با رعایت ماده 30 بررسی شده، میزان مجاز و غیرمجاز آن بررسی میشود. بابت تأخیر غیر مجاز پیمانكار، طبق مفاد این بند، پرداخت خسارت تاخیر به پیمانكار تعلق میگیرد. در این حالت، مبلغ باقیمانده كار كه در اجرای آن تأخیر شده است، عبارتست از مبلغ كارهای كه طبق برنامه زمانی تفصیلی وبادر نظر گرفتن تأخیر مجاز پیمانكار باید تا تاریخ فسخ یا خاتمه پیمان انجام می‌شد، منهای مبلغ كار انجام شده.

6) در مواردی كه اخذ خسارت تأخیر بیش از ارقام درج شده در این ماده ضروری باشد و در اسناد و مدارك پیمان، میزان آن پیش بینی شده باشد، خسارت تاخیر را براساس آن محاسبه میكنند.

ماده51. صورت حساب نهایی

صورتحساب نهایی پیمان كه ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب صورت وضعیت قطعی توسط كارفرما تهیه می‌شود، عبارت است از مبلغ صورت وضعیت قطعی كه طبق ماده40 تهیه و تصویب می‌شود و مبلغی كه براساس اسناد و مدارك پیمان، به مبلغ بالا اضافه یا ازآن كسر می‌گردد، مانند وجوه ناشی از تعدیل آحادبها، بهای مصالح، تجهیزات و ماشین آلات تحویلی كارفرما به پیمانكار، مبلغ جبران خسارت یا جریمه‌های رسیدگی و قطعی شده.

صورت حساب نهایی تهیه شده توسط كارفرما در صورتیكه مورد قبول پیمانكار باشد، توسط كارفرما و پیمانكار امضا می‌شود. اگر پیمانكار به صورتحساب نهایی تهیه شده توسط كارفرما معترض باشد و آن را امضا نكند، باید ظرف یك ماه، نظر خود را با مدارك كافی به كارفرما بنویسد و گر نه صورتحساب نهایی از طرف پیمانكار پذیرفته شده تلقی می‌شود.

كارفرما در صورت تأیید اعتراض پیمانكار، صورت حساب نهایی را اصلاح می‌كند و در طرف پیمان آن را امضا میكنند.

صورتحساب نهایی تأیید شده به شرح بالا كه ملاك تسویه حساب پیمانكار طبق ماده 52 قرار می‌گیرد، برای دو طرف پیمان قطعی است و هرگونه اعتراض و ادعایی در مورد آن بی تأثیرمیباشد.

در صورتیكه پیمانكار نسبت به صورت حساب نهایی تهیه شده توسط كارفرما معترض باشد و اعتراض خود را در مدت تعیین شده اعلام كند و اعتراض او مورد قبول كارفرما قرار نگیرد، پیمانكار می‌تواند برای حل مسئله، طبق ماده 53 اقدام نماید.

تبصره1. در صورتیكه بعلت تأخیر در رسیدگی آخرین صورت وضعیت موقت یا صورت وضعیت قطعی یا تأخیر در تهیه صورت حساب نهایی، هزینه‌های اضافی بابت تمدید ضمانتنامه‌های پیمانكار ایجاد شود، كارفرما این هزینه‌های اضافی را كه از سوی پیمانكار تامین شده است، به او پرداخت می‌كند و اگر مدت تاخیر در آزاد كردن هر یك از تضمینها از سه ماه بیشتر شود،كارفرما تضمین مربوط را آزاد می‌نماید.

تبصره2. هرگاه بر اساس صورت وضعیت قطعی، معلوم شود كه در آخرین صورت وضعیت موقت، پیمانكار بدهكار نبوده یا بدهی او كمتر از نصف كسور تضمین حسن انجام كار بوده است، یا طبق صورت حساب نهایی، مشخص شود كه در زمان تصویب صورت وضعیت قطعی پیمانكار بدهكار نبوده است، كارفرما باید بیدرنگ تضمین آزادنشده مربوط به هریك ازمدارك یادشده راآزادكرده وهزینه تمدید آنها راكه از سوی پیمانكار تامین شده است برای مدتی كه در آزاد نمودن آنها تاخیرایجادگردیده پرداخت كند.

ماده52. تسویه حساب

الف) هرگاه براساس صورت حساب نهایی كه به شرح ماده 51 تهیه شده است،پیمانكار بستانكار شود، طلب او حداكثر در مدت یكماه از تاریخ امضای صورتحساب نهایی یا اعلام كارفرماپرداخت میگردد و به غیر از نصف تضمین حسن انجام كار، كه تا تحویل قطعی باید نزد كارفرما باقی بماند، دیگر تضمینهای پیمانكار، از هر نوع كه باشد، بی درنگ آزاد می‌شود.

ب) هرگاه براساس صورت حساب نهایی، پیمانكار بدهكار شود، مكلف است كه در مدت یك ماه از تاریخ امضای صورتحساب نهایی ‌یا اعلام‌كارفرما، به شرح بالاطلب‌كارفرمارا بپردازدوگرازاین

پرداخت استنكاف ورزدیا تاخیر نماید، كارفرما حق دارد بدون انجام تشریفات قضایی طلب خودرا از محل سپرده‌ها و تضمینهای پیمانكار (در صورتیكه طبق ماده 47 ضبط نشده باشد)، وصول نماید و اگر مبالغ این تضمینها تكافو ننماید، با رعایت قوانین جاری كشور از دیگر داراییهای او وصول كند.

هرگاه پیمانكار در مهلت مقرر دربالا،طلب كارفرما را پرداخت كند، بغیر از نصف كسور تضمین حسن انجام كار، كه تا تحویل قطعی نزد كارفرما باقی میماند، بقیه ضمانتنامه‌ها و سپرده‌های او، به هرعنوان كه باشد، بی درنگ آزاد می‌شود.

ماده53. حل اختلاف

الف) هرگاه در اجرا یا تفسیر مفاد پیمان بین دو طرف اختلاف نظر پیش آید، دوطرف می‌توانند برای حل سریع آن، قبل از درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری طبق بند “ج” بر حسب مورد، به روش تعیین شده در بندهای 1 و2 عمل نماید.

1) در مورد مسایل ناشی از برداشت متفاوت دو طرف از متون بخشنامه‌هایی كه به استناد ماده 23 قانون برنامه و بودجه از سوی سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شده است، هر یك از دو طرف از سازمان برنامه و بودجه چگونگی اجرای بخشنامه مربوط را استعلام نماید و دو طرف طبق نظری كه از سوی سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود، عمل كنند.

2) در مورد اختلاف نظرهایی كه خارج از شمول بند 1، است، رسیدگی و اعلام نظر درباره آنها به كارشناس یا هیأت كارشناسی منتخب دوطرف واگذارشودودو طرف طبق نظری كه از سوی كارشناس‌ یا هیأت‌كارشناسی، درچارچوب پیمان وقوانین و مقررات مربوط اعلام می‌گردد، عمل كنند.

ب) در صورتیكه دو طرف در انتخاب كارشناس یا هیأت كارشناسی موضوع بند2، به توافق نرسند یا نظر اعلام شده طبق بندهای 1و2، مورد قبول هر یك از دو طرف نباشد برای حل اختلاف طبق بند “ج” اقدام می‌گردد.

ج) هرگاه در اجرا یا تفسیر مفاد پیمان بین دوطرف اختلاف نظر پیش آید، هریك از طرفها میتواند درخواست ارجاع موضوع یا موضوعات مورد اختلاف به داوری را به رئیس سازمان برنامه و بودجه ارائه نماید.

تبصره1. چنانچه رئیس سازمان یاد شده با تقاضای مورد اشاره موافقت نمود، مرجع حل اختلاف شورای عالی فنی خواهد بود

تبصره2. رسیدگی و اعلام نظر شورای عالی فنی،در چارچوب پیمان و قوانین و مقررات مربوط انجام می‌شود. پس از اعلام نظر شورای یاد شده، طرفها بر طبق آن عمل می‌نمایند.

د)ارجاع موضوع یاموضوعات مورداختلاف به شورای عالی فنی، تغییراتی درتعهدات قراردادی دو طرف نمی دهد و موجب آن نمی شود كه یكی از دو طرف به تعهدات قراردادی خویش عمل نكند.

ماده54. قوانین و مقررات حاكم بر پیمان

قوانین و مقررات حاكم براین پیمان منحصراً قوانین و مقررات كشور جمهوری اسلامی ایران است.

شرایط خصوصی پیمان

این‌شرایط خصوصی، درتوضیح‌وتكمیل مواردی ازشرایط عمومی پیمان است‌كه تعیین‌تكلیف برخی‌ازموارد درآنها، به شرایط خصوصی پیمان موكول شده است‌و هیچگاه نمی‌تواند مواد شرایط عمومی پیمان را نقض‌كند.ازاین رو، هرگونه نتیجه گیری و تفسیر مواد مختلف این شرایط خصوصی، به تنهایی و بدون توجه به مفاد ماده مربوط به آن در شرایط عمومی پیمان، بی اعتبار است. شماره و حروف بكار رفته در مواد این شرایط خصوصی، همان شماره و حروف مربوط به آن در شرایط عمومی پیمان است.

اگر شرایط عمومی مصوب سازمان برنامه و بودجه همراه اسناد و مدارك پیمان نباشد، شرایط عمومی ابلاغ شده از سوی سازمان برنامه و بودجه به شماره.. .. .. .. .. .. .. .. . مورخ.. .. .. .. .. .. .. .. . بر این پیمان حاكم است.

ماده17- الف) پیمانكار متعهد است كه برای اجرای موضوع پیمان، تعداد.. .. .. .. . نفر/ ماه كارشناس خارجی با تخصصهای تعیین شده در زیر، به كار گمارد.

ماده18- ب) آخرین مهلت پیمانكار، برای ارایه برنامه زمانی تفصیلی اجرای كار… .. .. .. روز از تاریخ مبادله پیمان است.

جزئیات روش تهیه برنامه زمانی تفصیلی و بهنگام كردن آن، به شرح زیر است.

ماده18- ه) گزارش پیشرفت كار پیمانكار باید دارای جزییات زیر باشد.

ماده20- الف) كارفرما امكانات و تسهیلات تجهیز كارگاه، از قبیل ساختمان، راه، آب، برق، مخابرات و سوخت را كه در زیر تعیین شده است، در اختیار پیمانكار قرار می‌دهد.

ماده20- ب و 20- ز) كارفرما، به شرح زیر، مصالح، تجهیزات و ماشین آلات را تامین می‌كند.

ماده20 – ه) پیمانكار باید مشخصات تعیین شده در زیر را در تامین ماشین آلات رعایت كند.

ماده20 – ح) پیمانكار متعهد است كه برای كاركنان كارفرما، مهندس مشاور و آزمایشگاه، به شمار افراد زیر، دفتر كارگاهی، مسكن كارگاهی و غذا، به تفكیك و به شرح و مشخصات زیر، تامین كند:

ماده21- ج) قسمتهایی از موضوع پیمان كه پیمانكار باید بیمه كند و همچنین موارد یا حوادثی كه باید مشمول بیمه گردد، به شرح زیر است:

ماده21- و) چگونگی پرداخت هزینه احداث و نگهداری راههای انحرافی به پیمانكار، به شرح زیر است:

ماده22- الف ) شمار نسخه‌های نقشه‌ها و مشخصات فنی كه بدون دریافت هزینه دراختیار پیمانكار قرار می‌گیرد، به شرح زیر است:

ماده22 -ح) شمار نسخه‌ها و مشخصات دستورالعملهای راه اندازی، تعمیر، نگهداری و راهبری نقشه‌های چون ساخت كه پیمانكار تهیه میكند، به شرح زیر است:

ماده24- ب) پیمانكار موظف است كه در انتخاب پیمانكاران جزء، موارد زیر را رعایت كند.

ماده28- الف) پیمانكار زمین مورد نیاز برای تجهیز كارگاه را به شرح زیر، تامین می‌كند.

ماده29- ه) تعدیل نرخ پیمان به شرح زیر است:

ماده32 -ج) هزینه انجام آزمایشهای زیر، بعهده پیمانكار است:

ماده35. دریافت وجوه سپرده تضمین حسن انجام كار پیمان، طبق مصوبه شماره.. .. .. .. .. .. .. .. .. . مورخ… .. .. .. .. .. .. .. .. .. . هیأت وزیران، است.

ماده36. میزان، روش پرداخت و نحوه واریز پیش پرداخت پیمان، طبق مصوبه شماره… .. .. .. .. .. .. .. .. . مورخ.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . هیأت وزیران است.

ماده38- الف) میزان و ترتیب پرداختهای ارزی به پیمانكار، برای متخصصان خارجی، به شرح زیر است:

ماده38- ب)كارفرما ارز موردنیازبرای تامین مصالح و تجهیزات زیر را ازخارج ازكشورتامین میكند.

ماده38- ه) كارفرما ارز مورد نیاز برای خرید ماشین آلات و ابزار خاصی كه در زیر نامبرده شده است را طبق شرایط زیر تامین می‌كند.

ماده39- ب) پیمانكار موظف است كه پیش از تكمیل كل كار، قسمتهای زیر را كه برای هریك از آنها به شرح زیر تعیین شده است، تكمیل كند و به كارفرما تحویل دهد.

ماده 47- د) ماشین آلات اختصاصی این پیمان كه در صورت فسخ پیمان باید برای اتمام كار به صورت اجاره در اختیار كارفرما قرار گیرد، به شرح زیراست.

ماده49- ب) هزینه بالاسری پیمانكار در دوره تعلیق، به میزان و ترتیب تعیین شده در زیر، پرداخت می‌شود.

ماده50- الف) در صورت اتمام پیش از موعدكار،كارفرما هزینه تسریع كار را به نحو تعیین شده در زیر، به پیمانكار پرداخت می‌كند.

ماده50- ب-6) خسارت تاخیر غیر مجاز پیمان (ناشی ازكار پیمانكار )، به میزان و ترتیب زیر، از پیمانكار وصول می‌شود.

با توجه به تخصص مجموعه، قراردادهای وسیع تری همچون “نمونه قرارداد مشارکت در ساخت” نیز آماده شده و در سایت قرار گرفته. اما به هیچ عنوان استفاده از آنها توصیه نمی شود. چراکه تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت و هر نوع قرارداد دیگری به خصوص در حوزه مشارکت در ساخت ، حتما باید به صورت موردی تنظیم و نگارش گردد.