حکم رشد چیست؟ + شرایط صدور آن

حکم رشد چگونه و در چه شرایطی صادر می شود ؟ شرایط صدور حکم رشد – بر اساس قوانین ایران افرادی که به سن رشد نرسیده باشند. برای تصرف در امور مالی و غیرمالی خود نیاز به کسب اجازه از سرپرست ، ولی و یا قیم قانونی خود دارند. در نظر داشته باشید که واژه ی رشد در قانون مفهومی جداگانه از رشد جسمی دارد. رشد جسمی به معنای رسیدن به سن بلوغ و رشد عقلی به منزله ی رسیدن به سن قانونی و پایان کودکی می باشد.

صدور حکم رشد به معنای الزامات قانونی است که برای ارائه ی حکم رشد در نظر گرفته شده است که از طریق آن افراد غیررشید می توانند اداره ی امور اموال خود را به دست گرفته و در اموال خود تصرف کنند. در واقع بدون صدور حکم رشد هیچ یکی از اقدامات افراد غیررشید قانونی به حساب نمی آید. به نظر شما صدور حکم رشد برای چه مواردی در نظر گرفته شده است؟ صدور حکم رشد با چه آثاری همراه خواهد بود؟

حکم رشد به چه معناست؟

بر اساس حکم صریح قانون و عرف جامعه تمامی افراد از دوران کودکی تا زمان رسیدن به سن بلوغ و به طور کلی تمامی افراد محجور با محدودیت هایی روبرو هستند. از جمله اینکه نمی توانند در اموال خود تصرف کنند. و اجازه ی انجام هیچ یک از اعمال حقوقی را ندارند.
در واقع افراد غیررشید فاقد صلاحیت قانونی برای مدیریت امور مالی و حقوقی خود هستند. در این مدت تمامی این امور توسط سرپرست ، ولی یا قیم قانونی طفل صورت می گیرد. و مدیریت می کند. این موضوع برای محجورین نیز صدق می کند. ( افراد صغیر ، غیر رشید و مجنون جزء افراد محجور به حساب می آیند.) این اشخاص جهت تصرف در امور مالی خود نیاز به دریافت گواهی و حکم رشد از سوی دادگاه دارند.

به عبارت دیگر محجور شخصی است که صاحب حق به شمار می آید. اما از نظر قانونی امکان استفاده از حق قانونی خود را ندارد. برای خروج از حجر احراز بلوغ و رشد فرد الزامیست.

از آنجایی که قوانین مرتبط با سن بلوغ برگرفته از شریعت اسلامی می باشد. بر این اساس سن بلوغ برای دختران 9 سال قمری و برای پسران 15 سال قمری در نظر گرفته شده است. این سن رشد جسمی کودک محسوب می گردد.

اما یک نکته ی مهم در این میان وجود دارد. قانون سن 18 سالگی را به عنوان سن رشد عقلی در نظر گرفته است.

این قضیه باعث ایجاد چالش های حقوقی متعددی می گردد. که در نهایت منجر به صدور حکم رشد خواهد شد. گاه ممکن است فردی به سن بلوغ رسیده باشد . اما از آنجایی که رشد او اثبات نگردیده همچنان محجور به حساب بیاید. به طور کلی رشد عقلانی به معنی توانایی عقلانی فرد جهت مدیریت و تصرف در اموال و دارایی های خود و صلاحیت انجام امور حقوقی می باشد.

گواهی رشد چیست؟

با رسیدن به سن رشد فرض بر این است که فرد می تواند به درست ترین شکل از اموال خود بهره برده و آنها را مدیریت کند. چنین فردی از نظر قانونی رشید و عاقل به حساب می آید. تحت شرایط خاصی ممکن است فرد با رسیدن به سن بلوغ به توانایی و رشد عقلانی لازم برای اداره ی امور مالی خود برسد. اما از آنجایی که هنوز به سن 18 سال نرسیده محجور به حساب بیاید. در چنین شرایطی قانون راه حل صدور حکم رشد را برای این افراد در نظر گرفته است.

گواهی رشد سندی است که از سوی دادگاه صادر می گردد. و نشان می دهد شخص قبل از رسیدن به سن 18 سالگی از نظر تصرف در امور و مدیریت اموال خود عاقل به حساب می آید. و نیاز به سرپرستی و نظارت هیچ شخص دیگری ندارد. ارائه ی این گواهی به منزله ی این است که شخص توانایی تجزیه تحلیل امور مالی و اقتصادی را داراست. و برای مدیریت امور مالی خود آماده است.

ارائه ی گواهی رشد صرفا جهت اداره و مدیریت امور مالی و تصرف در اموال و دارایی های فرد صورت می پذیرد. و برای امور غیر مالی کاربردی ندارد.

مدارک مورد نیاز برای صدور حکم رشد

در شرایط صدور حکم رشد ، بایستی دادخواست مورد نظر را به دادگاه خانواده و یا دادگاه امور سرپرستی محل سکونت خود ارائه دهید. همراه با این دادخواست ارائه ی مدارک زیر الزامی می باشد:

• شناسنامه و کارت ملی
• مدارک مورد نیاز جهت اثبات ادعای درخواست صدور حکم رشد مثل استشهادیه
• فرم درخواست صدور حکم رشد

مراحل صدور حکم رشد

درخواست صدور حکم رشد یک دعوای حقوقی به حساب می آید که علیه سرپرست ، ولی و یا قیم قانونی فرد مطرح می گردد. اما در صورتی که فرد سرپرست، ولی و یا قیم قانونی نداشته باشد علیه دادستان صورت خواهد گرفت.

با ارائه ی دادخواست صدور حکم رشد رسیدگی به پرونده آغاز می گردد. و در ابتدای امر شخص به پزشکی قانونی ارجاع می گردد. سپس با اعلام نظر کارشناس متخصص پزشکی قانونی و انجام معاینات بالینی اظهار نظر کارشناسی و تخصصی در رابطه با رشد فرد انجام می گردد.

در پایان با ارئه ی گواهی اعلام نظر کارشناس پزشکی قانونی به دادگاه جلسه ی رسیدگی حضوری برای فرد متقاضی در نظر گرفته می شود. در این جلسه قاضی سوالاتی را در زمینه های مختلف از فرد می پرسد. و با توجه به پاسخ های فرد سن رشد عقلانی او را محک می زند. بدین ترتیب با توجه به اعلام نظر پزشکی قانونی و نظر قاضی دادگاه احراز رشد و یا عدم رشد فرد به اثبات می رسد و در صورت اثبات و تأیید آن ،گواهی حکم رشد فرد صادر می گردد.

حکم رشد سندی قانونی است که نشان می دهد رشد عقلانی فرد قبل از رسیدن به سن 18 سالگی احراز گردیده و می تواند در تمامی امور مالی و اموال و دارایی های تصرف نماید, بر اساس قوانین آمره سن قانونی 18 سال برای رشد و پایان حجر افراد در نظر گرفته شده و بدین ترتیب افراد قبل از رسیدن به سن 18 سالگی اجازه ی تصرف شخصی در دارایی های خود را ندارند. صدور حکم رشد در شرایطی صورت می پذیرد که فرد می تواند شایستگی و رشد عقلانی خود را در دادگاه ثابت نماید و اداره ی امور مالی خود را به دست بگیرد.